Αποτελεσματικότητα στο Σχολείο μου που είναι Βασισμένο στα Ανθρώπινα Δικαιώματα

Ενημέρωση

Κάθε παιδί έχει δικαίωμα στην εκπαίδευση. Αυτή η βασική αρχή αναπτύχθηκε περαιτέρω στον Στόχο 4 της Ατζέντας 2030 των Ηνωμένων Εθνών. Αυτό που χρειάζεται κάθε εκπαιδευτικός να γνωρίζει και να κατανοεί είναι ότι η εκπαίδευση από μόνη της δεν είναι αρκετή. Οι μαθητές/ριες όλων των ηλικιών έχουν δικαίωμα σε ποιοτική εκπαίδευση και σε αποτελεσματικές προσεγγίσεις μάθησης.

Έτσι, ο κύριος στόχος του σχολείου σας είναι να διασφαλίσει ακριβώς αυτό ότι όλοι οι μαθητές/ριες έχουν την ευκαιρία να επιτύχουν το μέγιστο των δυνατοτήτων τους, ανεξαρτήτως φύλου.Η εκπαίδευση για όλους ως ανθρώπινο δικαίωμα δεν μπορεί να επιτευχθεί αν εσείς, ως διευθυντής/ρια, δεν αναρωτηθείτε αν και πόσο αποτελεσματικό είναι το σχολείο σας στη συστηματική υποστήριξη και πόσο επιτυγχάνουν οι εκπαιδευτικοί να υποστηρίζουν τον καθένα/καθεμία ξεχωριστά με την καθημερινή τους πρακτική στην τάξη.

Η δημιουργία ενός περιβάλλοντος μάθησης που καταδεικνύει και προωθεί έναν ευρύ ορισμό της ποιότητας πρέπει να είναι το επίκεντρο του θέματος 2 – Η αποτελεσματικότητα στο σχολείο σας που είναι βασισμένο στα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Υπάρχουν πολλά πιθανά κριτήρια για την αποτελεσματική μάθηση. Στις ακόλουθες κατηγορίες, προτείνουμε να σκεφτείτε τέσσερις διαστάσεις της ποιότητας: Η ποιότητα στο περιβάλλον μάθησης, η διάθεση και η ετοιμότητα των μαθητών/ριών για μάθηση, οι διαδικασίες και το περιεχόμενο διδασκαλίας/μάθησης, και τα αποτελέσματα.

Τα περιβάλλοντα ποιοτικής μάθησης περιλαμβάνουν:

• πολιτικές και πρακτικές που απαγορεύουν τις άμεσες ή έμμεσες διακρίσεις, την παρενόχληση, την ταπείνωση, τη βία, τη σωματική τιμωρία και την κατάχρηση ουσιών
• εγκαταστάσεις με κατάλληλες αίθουσες διδασκαλίας, παροχή καθαρού νερού και εγκαταστάσεις υγιεινής
• υπηρεσίες που προάγουν την ασφάλεια και τη σωματική και ψυχοκοινωνική υγεία.

Οι μαθητές/ριες που λαμβάνουν ποιοτική εκπαίδευση είναι:

• υγιείς
• τρέφονται σωστά
• έτοιμοι να μάθουν
• υποστηρίζονται από την οικογένειά τους
• υποστηρίζονται από την τοπική κοινωνία τους

Διαδικασίες και περιεχόμενο ποιοτικής διδασκαλίας-μάθησης:

• μαθητοκεντρικές ικανότητες βασισμένες σε δεξιότητες ζωής,
• προσεγγίσεις σε εκπαιδευτικές και τεχνολογικές εφαρμογές που αποσκοπούν στη μείωση των ανισοτήτων και στην προώθηση της ποιοτικής μάθησης,
• σχετικά προγράμματα σπουδών και κατάλληλο υλικό για γραφή και ανάγνωση (γραμματισμό) και μαθηματικές γνώσεις, και
• βασικές δια βίου γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες.

Ποιοτικά αποτελέσματα:

• καθορισμένα μαθησιακά αποτελέσματα (γνώσεις, στάσεις και δεξιότητες),
• κατάλληλοι τρόποι αξιολόγησής τους στην τάξη, στο σχολείο και σε εθνικό επίπεδο.

Προετοιμασία

Ποια βήματα να ακολουθήσετε;

1. Δημιουργήστε μία ομάδα με την οποία θα συνεργάζεστε καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας. Ξεκινήστε συζητώντας από κοινού με την ομάδα σας τη συνολική προσέγγιση και λάβετε υπόψη τη λίστα των 28 δεικτών.
   α. Επιλέξτε αυτούς που είναι σημαντικοί για το σχολείο σας.
   β. Προσθέστε τυχόν δείκτες που θεωρείτε ότι λείπουν.
   γ. Συμπληρώστε το έντυπο με δέκα περίπου δείκτες που θεωρείτε σημαντικούς. Βεβαιωθείτε ότι έχετε επιλέξει μερικούς στους οποίους έχετε καλές επιδόσεις και μερικούς στους οποίους χρειάζεστε περαιτέρω ανάπτυξη.
2. Ετοιμάστε ένα ομαδικό σχέδιο δράσης και ένα χρονοδιάγραμμα για μία πρώτη αξιολόγηση, που θα αποτελέσει το σημείο εκκίνησης για την περαιτέρω ανάπτυξη. Συμπεριλάβετε στην αξιολόγηση:
   α. Μαθητές/ριες
   β. Εκπαιδευτικούς
   γ. Λοιπό προσωπικό του σχολείου
   δ. Γονείς
   ε. Σχολικό συμβούλιο
   στ. Μέλη της κοινότητας με τα οποία μπορεί να συνεργάζεστε
   ζ. …
3. Αναπτύξτε το σχέδιο δράσης και το χρονοδιάγραμμα. Βεβαιωθείτε ότι περιλαμβάνουν
   α. Το προφίλ του σχολείου μετά την πρώτη αξιολόγηση.
   β. Βήματα προς υλοποίηση (τους επόμενους 6 – 12 μήνες).
   γ. Μία δεύτερη αξιολόγηση για να ενημερωθείτε για τις εξελίξεις.

28 πιθανοί δείκτες για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του σχολείου σας:

1. Το σχολείο έχει σαφή δήλωση αποστολής και/ή οράματος που παρουσιάζεται σε εμφανή θέση και έχει εξηγηθεί επαρκώς σε όλο το προσωπικό του σχολείου, τους μαθητές/ριες, τους γονείς και τα μέλη της τοπικής κοινωνίας.
2. Το σχολείο διαθέτει, παρακολουθεί και εφαρμόζει πολιτικές ενάντια σε κάθε μορφή διακρίσεων που σχετίζονται με την εγγραφή και τη διδασκαλία
3. Το σχολείο διαθέτει, παρακολουθεί και εφαρμόζει πολιτικές κατά της σωματικής τιμωρίας και κάθε άλλης μορφής βίας.
4. Το σχολείο διαθέτει, παρακολουθεί και εφαρμόζει πολιτικές για τη σωστή υγιεινή των εκπαιδευτικών, του προσωπικού και των μαθητών/ριών.
5. Ο/Η διευθυντής/ρια του σχολείου παρέχει στρατηγική διοίκηση και αποτελεσματική ηγεσία καθοδηγούμενη από ένα γραπτό πλάνο εποπτείας.
6. Το σχολείο συνεργάζεται με τοπικά νηπιαγωγεία για να εξασφαλίσει την απρόσκοπτη ανάπτυξη της πρώιμης παιδικής ηλικίας.
7. Υπάρχουν επαρκή θρανία, καρέκλες και παροχές στην τάξη για την κάλυψη των αναγκών και των ικανοτήτων όλων των μαθητών/ριών.
8. Οι σχολικοί χώροι παρέχουν επαρκή περιθώρια στους μαθητές/ριες ώστε να παίζουν με ασφάλεια και –αν είναι δυνατόν- δημιουργικά.
9. Τα σχολικά κτίρια και οι εγκαταστάσεις είναι καθαρά, ασφαλή και συντηρούνται τακτικά.
10. Οι αίθουσες διδασκαλίας είναι οργανωμένες και διαθέτουν επαρκή φωτισμό, αερισμό, θέρμανση και ψύξη.
11. Διατίθεται επαρκής αριθμός καθαρών τουαλετών χωριστών για κορίτσια και αγόρια, καθώς και για γυναίκες και άντρες του προσωπικού του σχολείου.
12. Όλοι/ες οι μαθητές/ριες έχουν εύκολη πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό.
13. Το σχολείο παρέχει και συντηρεί κάδους απορριμμάτων σε επαρκή αριθμό.
14. Το πρόγραμμα σπουδών και οι εργασίες στην τάξη υποστηρίζουν με ουσιαστικό και πρακτικό τρόπο τις μαθησιακές ανάγκες κάθε μαθητή/ριας. Αν όχι, συνιστώνται όσο το δυνατόν περισσότερες σχετικές προσαρμογές του προγράμματος σπουδών.
15. Οι εκπαιδευτικοί είναι έτοιμοι και μπορούν να διαχειριστούν αμφιλεγόμενα ζητήματα (που μπορεί να προκύψουν από το περιεχόμενο του εκπαιδευτικού υλικού, των βιβλίων και των μαθησιακών βοηθημάτων) και είναι προετοιμασμένοι να ενθαρρύνουν την κριτική σκέψη και κατανόηση.
16. Οι εκπαιδευτικοί προετοιμάζουν τακτικά σχέδια μαθημάτων και τα αναπροσαρμόζουν κατάλληλα.
17. Οι εκπαιδευτικοί, όταν χρειάζεται, υποστηρίζουν τους μαθητές/ριες στην κατάκτηση της επίσημης γλώσσας/ών διδασκαλίας, ενώ παράλληλα σέβονται και υποστηρίζουν την εκμάθηση της μητρικής γλώσσας των παιδιών – όσο είναι δυνατόν.
18. Οι εκπαιδευτικοί λαμβάνουν κατάλληλη κατάρτιση στις μαθητοκεντρικές προσεγγίσεις μάθησης, ώστε να διασφαλίζεται η ενεργή συμμετοχή των μαθητών/ριών, ο σεβασμός προς τις ατομικές διαφορές και η προώθηση της ευημερίας των μαθητών/ριών. Οι εκπαιδευτικοί χρησιμοποιούν διδακτικές μεθόδους κατάλληλες για την ηλικία, τις ικανότητες και τους τρόπους μάθησης κάθε μαθητή/ριας.
19. Οι εκπαιδευτικοί αξιολογούν τακτικά τις επιδόσεις των μαθητών/ριών τους, χρησιμοποιώντας διαφορετικούς τρόπους αξιολόγησης, με σκοπό την παροχή ανατροφοδότησης και καθοδήγησης για τη βελτίωση των μαθητών/ριών.
20. Όλοι οι μαθητές/ριες ενθαρρύνονται να συνεργάζονται σε ευέλικτες και ετερογενείς ομάδες για την επίλυση προβλημάτων, την υλοποίηση ερευνητικών εργασιών (projects) και την επίτευξη των μαθησιακών τους στόχων.
21. Όλοι οι μαθητές/ριες ενθαρρύνονται να εκφράσουν τις απόψεις και τα συναισθήματά τους μέσω των τεχνών (της μουσικής, του σχεδίου, του θεάτρου, της φωτογραφίας, κ.λπ.)
22. Η μάθηση στην τάξη είναι ευέλικτη, δυναμική και ενεργητική, και πραγματοποιείται σε ένα πλαίσιο οργάνωσης και σταθερότητας.
23. Κάθε σχολική αίθουσα έχει τη δική της «γωνιά του μαθητή/ριας» με συμπληρωματικό υλικό μάθησης και ψυχαγωγίας, καθώς και παρουσιάσεις των εργασιών των μαθητών/ριών.
24. Το σχολείο λαμβάνει θετικά μέτρα για την αύξηση της αναγνώρισης των εκπαιδευτικών, όπως να διευκολύνει τις προαγωγές – όπου αυτό είναι δυνατόν – και να παρουσιάζει τα επιτεύγματά τους.
25. Οι εκπαιδευτικοί στηρίζουν τις ομάδες τους μέσω της ανταλλαγής αποτελεσματικών διδακτικών τεχνικών και εμπειριών.
26. Οι εκπαιδευτικοί έχουν ευκαιρίες επαγγελματικής εξέλιξης καθώς και καινοτομίας (π.χ. μέσω μάθησης με βάση το σχέδιο εργασίας (project) ή μέσω τεχνικών αυτοαξιολόγησης/αξιολόγησης από ομότιμους).
27. Οι εκπαιδευτικοί έχουν τη δική τους αίθουσα και/ή χώρο εργασίας.
28. Η κοινότητα κινητοποιείται για την υποστήριξη των εκπαιδευτικών και της διδασκαλίας τους.

Δράση

Επιλέξτε με την ομάδα σας 10 δείκτες από τη λίστα.

1. Με βάση την παραπάνω λίστα, ετοιμάστε ένα φυλλάδιο ή χαρτιά σεμιναρίου που θα δοθούν σε όλους τους ενδιαφερόμενους που συμμετέχουν στη διαδικασία της αξιολόγησης.
2. Διοργανώστε συζητήσεις (στρογγυλά τραπέζια) με τα διάφορα ενδιαφερόμενα μέρη (μαθητές/ριες, εκπαιδευτικούς, μέλη του προσωπικού, γονείς, μέλη διοικητικών συμβουλίων, κ.λπ.). Μπορούν να συναντηθούν με την ευκαιρία μιας μεγάλης σχολικής εκδήλωσης ή προγραμματισμένων συναντήσεων, ανάλογα με τη διαθεσιμότητά τους.
3. Ζητήστε τους να συζητήσουν την αξιολόγηση και τα σχόλιά τους.
4. Αναθέστε τους να υποβάλουν προτάσεις βελτίωσης.
5. Συγκεντρώστε όλα τα σχόλια και τις προτάσεις στην ομάδα σας.
6. Συγκροτήστε ένα σαφές και εφαρμόσιμο γενικό σχέδιο για τους επόμενους 6 έως 12 μήνες.
7. Παρουσιάστε το γενικό σχέδιο σε όλους τους βασικούς εμπλεκόμενους.
8. Σχεδιάστε και γνωστοποιήστε την επόμενη περίοδο αξιολόγησης (Είναι σημαντικό να υπάρχει διαφάνεια!).