Η σημασία του αναστοχασμού και της ανατροφοδότησης: Εξερευνήστε το προφίλ της ομάδας σας μαζί
Living Democracy » Principals » Σχολική Ηγεσία » Ένα στυλ δημοκρατικής ηγεσίας » Η σημασία του αναστοχασμού και της ανατροφοδότησης: Εξερευνήστε το προφίλ της ομάδας σας μαζίΈνα εργαλείο για τον αναστοχασμό των εργασιακών χαρακτήρων (team roles) βασισμένο στον Μέρεντιθ Μπέλπιν (Meredith Belbin)
Στην δημοκρατική σχολική ηγεσία, τα μέλη του προσωπικού του σχολείου θα πρέπει ιδανικά να σχηματίζουν μία ομάδα. Κάθε εκπαιδευτικός θα δείξει τον χαρακτήρα και τα ιδιαίτερα ταλέντα του/της. Μπορούμε, όμως, να ομαδοποιήσουμε τους τυπικούς τρόπους συμπεριφοράς ή χαρακτήρες, που τείνουν να αναπτύσσουν οι άνθρωποι σε μία ομάδα.
Ένα ιδανικό μοντέλο ομάδας περιλαμβάνει οχτώ διαφορετικούς εργασιακούς χαρακτήρες. Κάθε ένας από αυτούς είναι απαραίτητος για την επιτυχία μιας ομάδας. Κάθε χαρακτήρας έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά του και αν και δεν μπορείτε να αλλάξετε τους ανθρώπους, η εξισορρόπηση των δυνατών και των αδύναμων σημείων τους μέσω των ρόλων των άλλων μελών είναι το κλειδί για την επιτυχία της ομάδας. Το μοντέλο των εργασιακών χαρακτήρων της ομάδας μπορεί να βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς να προβληματιστούν σχετικά με τη συνεργασία τους και να εντοπίσουν τις αιτίες για τις επιτυχίες, τις αποτυχίες και τα προβλήματά τους ως ομάδα. Αυτό το εργαλείο μπορεί να βοηθήσει εσάς και το προσωπικό του σχολείου να αξιολογήσετε τις αντιλήψεις σας ο ένας για τον άλλο και να αποσαφηνίσετε τους ρόλους σας.
| Χαρακτήρας | Δυνατά χαρακτηριστικά | Αδυναμίες |
| Συντονιστής (Coordinator) | Οι συντονιστές είναι ηγέτες προσανατολισμένοι στον άνθρωπο. Είναι αξιόπιστοι, κυρίαρχοι και αφοσιωμένοι στους ομαδικούς στόχους. Σκέφτονται θετικά, εκτιμούν τις προσπάθειες των άλλων μελών της ομάδας, ακούνε τους άλλους και έχουν δική τους άποψη. | Οι συντονιστές μπορεί να αναθέτουν πολλά καθήντα στους άλλους, αφήνοντας για τον εαυτό τους λίγη δουλειά. |
| Καθοδηγητής (Shaper) | Οι καθοδηγητές είναι ενεργητικοί ηγέτες εστιασμένοι στο καθήκον με ένα υψηλό κίνητρο για την επιτυχία και τη νίκη. Δεσμεύονται να επιτύχουν και θα «διαμορφώσουν» τους άλλους για την επίτευξη των στόχων της ομάδας. | Οι καθοδηγητές μπορεί να είναι επιθετικοί στην προσπάθεια τους να φέρουν εις πέρας τα καθήκοντά τους και να επιτύχουν τους στόχους. Δύο ή τρεις καθοδηγητές σε μία ομάδα μπορεί να οδηγήσουν σε συγκρούσεις και εσωτερικές διαφωνίες. |
| Δημιουργικός (Plant) | Οι δημιουργικοί είναι κατασκευαστές ιδεών που χαρακτηρίζονται από υψηλό IQ και εσωστρέφεια, ενώ ταυτόχρονα είναι κυρίαρχοι και ευρηματικοί. Τείνουν να ακολουθούν ριζοσπαστικές προσεγγίσεις και ασχολούνται περισσότερο με σημαντικά ζητήματα παρά με λεπτομέρειες. | Οι δημιουργικοί τείνουν να αγνοούν πρακτικές λεπτομέρειες και προοπτικές και μπορεί να είναι αμελείς. |
| Ερευνητής (Resource investigator) | Οι ερευνητές αναζητούν ευκαιρίες και αναπτύσσουν επαφές. Είναι καλοί διαπραγματευτές που μπορούν να βρουν σχετικές πληροφορίες, να υποστηρίξουν και να αναπτύξουν ιδέες άλλων. Είναι κοινωνικοί και ενθουσιώδεις, ικανοί στις διασυνδέσεις (liaison work) και στην αναζήτηση πόρων εκτός της ομάδας. | Οι ερευνητές τείνουν να χάνουν το ενδιαφέρον τους, μετά από τον αρχικό ενθουσιασμό τους για μία ιδέα. Οι ιδέες τους είναι λιγότερο καινοτόμες και μπορεί να ξεχάσουν να ολοκληρώσουν μία εργασία. |
| Υλοποιητής (Implementer) | Οι υλοποιητές είναι πειθαρχημένοι, πρακτικοί, άξιοι εμπιστοσύνης και ανεκτικοί. Χαρακτηρίζονται από χαμηλό επίπεδο άγχους και δουλεύουν για την ομάδα με ένα πρακτικό, ρεαλιστικό τρόπο. Τείνουν να αναλαμβάνουν τα καθήκοντα που οι άλλοι δεν θέλουν και τα κάνουν καλά. | Οι υλοποιητές είναι συντηρητικοί, δύσκαμπτοι και ανταποκρίνονται αργά σε νέες δυνατότητες. |
| Ομαδικός(Team worker) | Οι ομαδικοί είναι κοινωνικοί και έχουν θετική επίδραση στα υπόλοιπα μέλη της ομάδας. Διατηρούν το ομαδικό πνεύμα και επιτρέπουν στα άλλα μέλη να συμβάλλουν αποτελεσματικά. Συχνά έχουν διπλωματικές δεξιότητες, καλή αίσθηση του χιούμορ και είναι καλοί ακροατές. | Οι ομαδικοί τείνουν να είναι αναποφάσιστοι σε στιγμές κρίσης και απρόθυμοι να πράξουν με τρόπο που μπορεί να βλάψει τους άλλους. |
| Ολοκληρωτής (Complete finisher) | Οι ολοκληρωτές δίνουν προσοχή στις λεπτομέρειες και τη διεξοδική εκπλήρωση των εργασιών. Είναι συνεπείς, εργατικοί και υπεύθυνοι. | Οι ολοκληρωτές είναι τελειομανείς, που τείνουν να είναι υπερβολικά αγχωτικοί και ακραίοι. Προτιμούν να μην αναθέτουν σε άλλους τα καθήκοντα. |
| Αξιολογητής (Monitor evaluator) | Οι αξιολογητές είναι συχνά λογικοί, συγκρατημένοι και ευφυείς. Συμβάλλουν περισσότερο όταν πρέπει να ληφθούν σημαντικές αποφάσεις. Είναι ικανοί στην ανάλυση και τη σύγκριση και δεν παραπλανώνται από τα συναισθήματα. | Οι αξιολογητές μπορεί να γίνονται βαρετοί ή υπερβολικά επικριτικοί. Δεν είναι καλοί στο να εμπνέουν τους άλλους και τείνουν να είναι αργοί στη λήψη αποφάσεων. |
Στην ελληνική βιβλιογραφία συναντάμε τους ίδιους χαρακτήρες και με την παρακάτω απόδοση: η Βάση, οι Ερευνητές των διαθέσιμων μέσων, οι Συντονιστές, οι Διαμορφωτές, οι Λεπτολόγοι, οι Εκτιμητές, οι Εργάτες, οι Εφαρμοστές.
Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι κάθε άτομο έχει προδιάθεση για δύο, τρεις ή μερικές φορές ακόμη περισσότερους από τους ρόλους που περιγράφονται παραπάνω. Ποιον χαρακτήρα θα υιοθετήσει ένα μέλος, εξαρτάται από την ομάδα και τις συνθήκες. Εάν οι εκπαιδευτικοί διαπιστώσουν ότι λείπουν ορισμένοι ρόλοι, θα πρέπει να συζητήσετε πώς και από ποιον μπορεί να καλυφθεί το κενό.
