Ικανότητες για δημοκρατική κουλτούρα ­(CDC)– μία οπτική εξέλιξης για το σχολείο και την κοινωνία

Οι δημοκρατικοί θεσμοί εξαρτώνται από την συγκατάθεση και την υποστήριξη των πολιτών. Τα θεσμικά πλαίσια δεν μπορούν να λειτουργήσουν αν οι άνθρωποι που προορίζονται να υπηρετήσουν, τα απορρίπτουν ή τους αντιτίθενται ή δεν είναι σε θέση να συμμετάσχουν σε αυτά. Επομένως, μία δημοκρατική κουλτούρα είναι απαραίτητη για δημοκρατικές χώρες και το σχολείο είναι το μέρος όπου οι νεαροί πολίτες μπορούν να μάθουν, να εφαρμόσουν και να κατανοήσουν τι είναι η δημοκρατική κουλτούρα.

Η «Δημοκρατική κουλτούρα» είναι ένας αόριστος όρος και γι’ αυτό είναι δύσκολο να τον διαχειριστούν οι ειδικοί. Το Συμβούλιο της Ευρώπης ξεκίνησε ένα πρόγραμμα (2014 – 2017) με το οποίο προσπάθησε να αντιμετωπίσει αυτό το πρόβλημα, αναπτύσσοντας ένα μοντέλο ικανοτήτων για να περιγράψει τις διαφορετικές διαστάσεις της δημοκρατικής κουλτούρας και να προσδιορίσει τις ικανότητες που συμβάλλουν στη δημοκρατική πολιτισμική ταυτότητα ενός ατόμου.

ο μοντέλο ικανοτήτων του Συμβουλίου της Ευρώπης, Ικανότητες για δημοκρατική κουλτούρα, περιλαμβάνει τέσσερις διαστάσεις – αξίες, στάσεις, δεξιότητες και γνώση και κατανόηση. Ο όρος «ικανότητα» ορίζεται ως «η δυνατότητα κινητοποίησης και ανάπτυξης των σχετικών αξιών, στάσεων, δεξιοτήτων, γνώσεων ή/και κατανόησης, προκειμένου να ανταποκριθείς κατάλληλα και αποτελεσματικά στις απαιτήσεις, τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες…σε ένα δεδομένο πλαίσιο» (Ικανότητες για δημοκρατική κουλτούρα, σελ. 23).

Το μοντέλο ικανοτήτων για δημοκρατική κουλτούρα εγκρίθηκε από την Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, επιτρέποντας έτσι τη χρήση του σε όλα τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Ευρώπης.

Μία δημοκρατική σχολική κοινότητα μπορεί να προσφέρει ένα μοντέλο δημοκρατικής κουλτούρας. Σε αυτό το πλαίσιο, οι μαθητές σας έχουν την ευκαιρία να αποκτήσουν τις ικανότητες της δημοκρατικής κουλτούρας μέσω της εμπειρίας και της πρακτικής. Εσείς, ως διευθυντής του σχολείου, και οι εκπαιδευτικοί λειτουργείτε ως πρότυπα που δείχνουν στους μαθητές σας τα συμπεριφοριστικά μοτίβα και τις ικανότητες που προάγουν ή δρουν ενάντια στην δημοκρατική κουλτούρα στο σχολείο σας. Επομένως, είναι σημαντικό εσείς και το προσωπικό του σχολείου να σκεφτείτε τι μηνύματα μεταδίδετε μέσω της συμπεριφοράς σας. Το παραπάνω μοντέλο ικανοτήτων για δημοκρατική κουλτούρα μπορεί να χρησιμεύσει ως κατευθυντήρια γραμμή.

Το μοντέλο για δημοκρατική κουλτούρα του Συμβουλίου της Ευρώπης περιλαμβάνει τις παρακάτω ικανότητες:

Αξίες

• Το να δίνεις αξία στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα
• Το να δίνεις αξία στην πολιτιστική πολυμορφία
• Το να δίνεις αξία στην δημοκρατία, το δίκαιο, τη δικαιοσύνη, την ισότητα και το Κράτος Δικαίου (Rule of Law)

Στάσεις

• Δεκτικότητα στην πολιτισμική ετερότητα και άλλες πεποιθήσεις, στις απόψεις του κόσμου και τις πρακτικές
• Σεβασμός
• Κοινωνική συνείδηση
• Υπευθυνότητα
• Αυτάρκεια
• Ανοχή στην ασάφεια

Δεξιότητες

• Δεξιότητες αυτόνομης μάθησης
• Δεξιότητες αναλυτικής και κριτικής σκέψης
• Δεξιότητες ακρόασης και παρατήρησης
• Ενσυναίσθηση
• Ευελιξία και προσαρμοστικότητα
• Γλωσσικές, επικοινωνιακές και πολυγλωσσικές δεξιότητες
• Δεξιότητες συνεργασίας
• Δεξιότητες επίλυσης συγκρούσεων

Γνώση και κριτική κατανόηση

• Γνώση και κριτική κατανόηση του εαυτού μας
• Γνώση και κριτική κατανόηση γλώσσας και επικοινωνίας
• Γνώση και κριτική κατανόηση του κόσμου

Αυτό το σύνολο των ικανοτήτων για δημοκρατική κουλτούρα λειτουργεί ως ένα πλαίσιο αναφοράς για όλες τις ενότητες των διευθυντών στην ιστοσελίδα.