Βασικές αρχές για τη δημοκρατική σχολική ηγεσία ως ολική σχολική προσέγγιση

Βασισμένο στο Πλαίσιο Αναφοράς των Ικανοτήτων για Δημοκρατική Κουλτούρα, Βιβλίο 3, σελ. 97.

1. Σεβασμός για το τοπικό πλαίσιο και τους τοπικούς τρόπους λειτουργίας

Μία κουλτούρα που επιβάλλεται από έναν ηγέτη, είτε στην κοινωνία είτε στο σχολείο είναι αυταρχική και όχι δημοκρατική. Μία δημοκρατική κουλτούρα αναπτύσσεται μέσω της συμμετοχής των πολιτών και σε ένα σχολικό περιβάλλον μέσω όλων των εμπλεκόμενων μερών τα οποία χρειάζονται ενθάρρυνση για να προσφέρουν τις γνώσεις τους.

2. Ενδυνάμωση όλων των εμπλεκόμενων μερών να αναπτύξουν τις δικές τους λύσεις σε προκλήσεις βασισμένες σε μία αξιολόγηση της κατάστασης

Δεν υπάρχει μία ενιαία λύση για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα άτομα σε διαφορετικά ιδρύματα και χώρες. Οι βασικοί ενδιαφερόμενοι κατανοούν καλύτερα τις συγκεκριμένες προκλήσεις, μέσω μίας αξιολόγησης της τρέχουσας κατάστασης σε ένα σχολείο, συμπεριλαμβανομένων των αναγκών και των ικανοτήτων, και ενθαρρύνονται να αναπτύξουν τις δικές τους εξατομικευμένες δράσεις. Αυτό με τη σειρά του αυξάνει την αίσθηση ευθύνης των συμμετεχόντων και τα κίνητρα για αλλαγή.

3. Ενθάρρυνση της μάθησης στην πράξη μέσω της συμμετοχής όλων των ενδιαφερομένων

Οι δημοκρατικές ικανότητες αναπτύσσονται καλύτερα μέσω της καθημερινής πρακτικής, συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχικής λήψης αποφάσεων, της ισότιμης επικοινωνίας με σεβασμό, και των δημοκρατικών μεθόδων διδασκαλίας και μάθησης. Αυτό απαιτεί μία συνεργασία με δέσμευση όλων των εμπλεκόμενων μερών – από μαθητές, εκπαιδευτικούς, διευθυντές και γονείς έως τις τοπικές αρχές και άλλους φορείς της κοινότητας. Επιπλέον, καταδεικνύει την ζωτική σημασία των εκπαιδευτικών θεσμών γενικά στη διαδικασία της μάθησης και της προώθησης της δημοκρατικής κουλτούρας.

Οι μαθητές, μέσω της συμμετοχής τους στο σχολείο, αποκτούν τις απαιτούμενες δεξιότητες για τη δημοκρατική ιδιότητα του πολίτη στην ενήλικη ζωή. Με τον τρόπο αυτό, μαθαίνουν «για» και «μέσω» της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην EDC/HRE ως ολική σχολική προσέγγιση. Βλέπε: http://living-democracy.com/el/textbooks/volume-1/part-1/unit-3/chapter-1/

4. Ενσωμάτωση της ανάπτυξης ικανοτήτων στη διαδικασία του σχολικού σχεδιασμού

Οι αλλαγές στη σχολική κουλτούρα είναι πιο βιώσιμες όταν ενσωματώνονται στην διαδικασία του επίσημου σχολικού σχεδιασμού, όπως στη δημιουργία της δήλωσης αποστολής του σχολείου (βλέπε Φυλλάδιο Δράσης 2.1).

5. Μακροπρόθεσμη υποστήριξη τοπικών σχεδίων (project) και πρωτοβουλιών

Χρειάζεται χρόνος και προσπάθεια για να ξεπεραστεί η αντίσταση στην αλλαγή και να αλλάξουν οι τρόποι αλληλεπίδρασης και πρακτικών στα σχολεία. Η συστημική αλλαγή δεν μπορεί να επιτευχθεί με μία μόνο προσπάθεια. Η μακροπρόθεσμη υποστήριξη είναι ζωτικής σημασίας για εμφανή αποτελέσματα και μία βιώσιμη επίδραση. Αυτή είναι η αρχή του να κάνουμε μικρά βήματα αντί να επιχειρήσουμε ένα μεγάλο άλμα. Χρειάζεται, επίσης, υπομονή, δίνοντας στους ανθρώπους χρόνο να προσαρμοστούν στην δημοκρατική αλλαγή, ξεκινώντας με τους ενδιαφερόμενους που έχουν ήδη δεσμευτεί και ενδιαφέρονται για τη δημοκρατική σχολική ηγεσία.