Η από κοινού λήψη αποφάσεων ενθαρρύνει την ευθύνη και την ιδιοκτησία

Καμία ομάδα ή ίδρυμα δεν μπορεί να λειτουργήσει ούτε να είναι δημοκρατικό χωρίς τάξη και αμοιβαίο σεβασμό για τους κανόνες του (βλέπε Επανεξετάζουμε την πειθαρχία και την τάξη από μια δημοκρατική οπτική, http://www.living-democracy.com/el/textbooks/volume-1/part-2/unit-1/chapter-2/lesson-5/). Επομένως, η διατήρηση της πειθαρχίας ή ο σεβασμός των κανόνων και της τάξης είναι ένα βασικό ζήτημα σε κάθε σχολείο. Αν η πειθαρχία διατηρείται μέσω δημοκρατικής σχολικής ηγεσίας, τότε οι μαθητές μπορούν να μάθουν πολλά σχετικά με την δημοκρατική ιδιότητα του πολίτη.

Η δημοκρατική σχολική ηγεσία μετατοπίζει το επίκεντρό της από τον έλεγχο στην εμπιστοσύνη (βλέπε Φυλλάδιο Ενημέρωσης 4.1). Με τη συμμετοχή των μαθητών στην έγκριση των κανόνων για το σχολείο, η δημοκρατική σχολική ηγεσία μπορεί να τους ενθαρρύνει να ταυτιστούν με τους σχολικούς κανόνες αντί να τους υπακούουν απρόθυμα. (Βλέπε Δημοκρατική σχολική διοίκηση, εκδόσεις ΣτΕ 2007, σελ. 60 ff.; https://www.coe.int/en/web/edc/edc/hre-pack).

Συμμετοχή των μαθητών στη δημιουργία σχολικών κανόνων
Οι μαθητές αρκετά συχνά συζητούν και υιοθετούν κανόνες στις τάξεις τους. Μαθαίνουν μέσω αυτής της εμπειρίας ότι οι κανόνες είναι απαραίτητοι για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που προκαλούνται από τη συμπεριφορά τους μέσα στην τάξη. Μαθαίνουν επίσης να υπακούν τους νόμους και τους γραπτούς κανόνες, επειδή έχουν εγκριθεί με πλειοψηφία, ανεξάρτητα από το αν συμφωνούν μαζί τους ή όχι. Συμμετέχοντας στη δημιουργία των κανόνων της τάξης ή του σχολείου τους, οι μαθητές κατανοούν τον σκοπό και την πρόθεσή τους και έτσι ταυτίζονται με τα αποτελέσματα. «Οι μαθητές είναι οι πραγματικοί ειδικοί σχετικά με το πώς πρέπει να είναι οι σχολικοί κανόνες για να είναι ρεαλιστικοί και να τηρούνται εύκολα.» (Δημοκρατική σχολική διοίκηση, σελ. 64).

Στο δεύτερο βιβλίο των εγχειριδίων της EDC/HRE για τους εκπαιδευτικούς υπάρχει μία ενότητα για τη δημιουργία κανόνων στην τάξη (βλέπε https://living-democracy.com/el/textbooks/volume-2/unit-5/, μαθήματα 3 και 4), και η εικόνα του εξωφύλλου του εγχειριδίου τονίζει την ιδέα του σχολείου ως μία δημοκρατική μικρο-κοινότητα που διαμορφώνει τους δικούς της κανόνες. Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι όταν οι μαθητές είναι υπεύθυνοι για τη δημιουργία των κανόνων στο σχολείο, τείνουν να προτείνουν αυστηρότερες κυρώσεις απ’ότι οι ενήλικες, για παράδειγμα όσον αφορά αυτούς που καθυστερούν συχνά ή τις φασαρίες μέσα στην τάξη. Μπορούν να μάθουν πολλά για την ισότητα/αμεροληψία ως θεμελιώδη αρχή της δικαιοσύνης, που σημαίνει ότι η κύρωση δεν πρέπει να είναι ούτε υπερβολικά ήπια ούτε υπερβολικά αυστηρή, αλλά ανάλογη με το παράπτωμα και το μάθημα που θέλουμε να διδάξουμε τόσο σε συγκεκριμένο μαθητή όσο και στην κοινότητα γενικότερα.

Ως διευθυντής του σχολείου, θα πρέπει να είστε ενημερωμένοι σχετικά με τέτοιες πρωτοβουλίες χωρίς να παρεμβένετε όσο οι θεσπισμένοι κανόνες στο επίπεδο της τάξης συμφωνούν με τη νομοθεσία και τους κανόνες του σχολείου.