Ενότητα 2: Ετερότητα και πλουραλισμός – Το σπίτι μου η Ευρώπη

Ενότητα 2: Βασική έννοια – “Ετερότητα και πλουραλισμός” (για το δημοτικό σχολείο)

Γενικές πληροφορίες για εκπαιδευτικούς: Ποιά στοιχεία της Ευρώπης συναντούν οι μαθητές στην καθημερινή ζωή;

Οι μαθητές του δημοτικού έχουν μια διαφορετική αντίληψη του χρόνου και των χωρικών σχέσεων απ΄ότι οι ενήλικες. Ως εκ τούτου, όταν ασχολούμαστε με την Ευρώπη στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση είναι απαραίτητο να εντοπίζουμε τα κατάλληλα για την ηλικία των μαθητών σημεία για την ανάπτυξη διδακτικών εννοιών για την Ευρώπη. Οι έννοιες του χώρου και των σχέσεων διαφέρουν στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Οι προηγούμενες γνώσεις των μαθητών, οι στάσεις και τα ενδιαφέροντά τους, καθώς και οι διαφορετικοί τρόποι συλλογής πληροφοριών, θα πρέπει να διερευνούνται από τον/την εκπαιδευτικό εκ των προτέρων. Πώς μπορούν οι μαθητές του δημοτικού να μάθουν για την Ευρώπη; Μην ξεχνάμε ένα βασικό θέμα της EDC/HRE σε σχέση με τη Ευρώπη: τι είναι η ευρωπαϊκή ταυτότητα; Η EDC/HRE δεν είναι εθνική έννοια. Είναι μια έννοια που ασχολείται με το ερώτημα του πώς συμβιώνουν οι άνθρωποι σε διαφορετικά πλαίσια: στο πλαίσιο της οικογένειας, της γειτονιάς, της τάξης, του σχολείου, της ευρύτερης περιοχής, της χώρας, της Ευρώπης.

Η σύγχρονη πραγματικότητα δείχνει ότι οι μαθητές μεγαλώνουν με μια διεθνή και, κατά συνέπεια, ευρωπαϊκή διάσταση στην καθημερινή τους ζωή. Οι μαθητές το βιώνουν αυτό στο επίπεδο της διεθνοποίησης, της πολυπολιτισμικότητας και της πολυγλωσσίας σε διάφορα πλαίσια:

• μέσα από τη συμβίωση με παιδιά διαφορετικών εθνικοτήτων και πολιτισμών (στον παιδικό σταθμό, στο σχολείο, στη γειτονιά)˙
• μέσα από διεθνή προϊόντα˙
• μέσα από ευρωπαϊκές και διεθνείς αναφορές σε μέσα που χρησιμοποιούνται από τους μαθητές (βιβλία, περιοδικά, τηλεόραση, CDs, διαδίκτυο, κλπ.)˙ και
• μέσα από τα ταξίδια.

Τα περισσότερα από αυτά τα θέματα θεωρούνται δεδομένα από μικρή ηλικία και γίνονται αντιληπτά από τους μαθητές ασυνείδητα. Για παράδειγμα, οι μαθητές δεν γνωρίζουν την προέλευση φαγητών όπως τα ζυμαρικά, η πίτσα και τα κρουασάν, καθώς δεν έχουν βιώσει την αργή διαδικασία ένταξης καταναλωτικών αγαθών στην Ευρώπη. Ταυτόχρονα, στερεότυπα και απλοποιημένες απόψεις διαφόρων τμημάτων της ηπείρου μας εμφανίζονται συνεχώς στα Μ.Μ.Ε. Για τους μαθητές, αυτά τα στερεότυπα μπορούν να αποτελέσουν προηγούμενη “γνώση” για την Ευρώπη και είναι κατά κάποιο τρόπο“εγκεκριμένα”. Στην πραγματικότητα, αυτές είναι μάλλον στάσεις ή υποκειμενικές πεποιθήσεις, παρά γνώση.

Συνεπώς, οι μαθητές του δημοτικού δεν μπορούν να θεωρηθούν tabula rasa αναφορικά με την Ευρώπη. Αυτό που μπορεί να προσθέσει η διδασκαλία για την Ευρώπη είναι η διάσταση της ταξινόμησης, συστηματοποίησης, επέκτασης και αντικειμενοποίησης οποιασδήποτε προγενέστερης γνώσης. Η διδασκαλία και η μάθηση θα πρέπει να στοχεύουν στον αναστοχασμό επί των στερεοτύπων, προκαταλήψεων και απόψεων, αλλά και στην ευαισθητοποίηση μιας πολυπολιτισμικής, πολύγλωσσης, ποικιλόμορφης και βασισμένης στην ισότητα ευρωπαϊκής κοινωνίας

Σε σύγκριση με την δευτεροβάθμια εκπαίδευση, η διδασκαλία και η μάθηση για την Ευρώπη στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση πρέπει να είναι εμπειρική και ενεργητική. Πρέπει να περιλαμβάνει μια προοδευτική προσέγγιση, η οποία κλίνει προς δύο διαστάσεις – την αντικειμενική/ουδέτερη και την ιδανική – και να χρησιμοποιεί συγκεκριμένα παραδείγματα από την καθημερινή ζωή των μαθητών. Γι’ αυτή την ηλικία, η πραγματική επικοινωνία και η φιλία αποτελούν τις κεντρικές διδακτικές διαστάσεις για την διδασκαλία και τη μάθηση. Αν η ομάδα περιλαμβάνει μετανάστες, αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αφόρμηση για την διδασκαλία και τη μάθηση σχετικά με την Ευρώπη και τους ανθρώπους.

Σκοπός της εκπαίδευσης για τη δημοκρατική ιδιότητα του πολίτη και τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι η απόκτηση ικανοτήτων σε τρεις τομείς. Αυτή η ενότητα στοχεύει στα εξής:

Ενότητα 2: Ετερότητα και πλουραλισμός

Το σπίτι μου η Ευρώπη
Ποιά στοιχεία της Ευρώπης ενυπάρχουν στην καθημερινή ζωή των μαθητών;