Ενότητα 2: Ετερότητα και πλουραλισμός – Το σπίτι μου η Ευρώπη

Living Democracy » Textbooks » Μεγαλώνουμε δημοκρατικά » Ενότητα 2: Ετερότητα και πλουραλισμός – Το σπίτι μου η Ευρώπη

Ενότητα 2: Βασική έννοια – “Ετερότητα και πλουραλισμός” (για το δημοτικό σχολείο)

Γενικές πληροφορίες για εκπαιδευτικούς: Ποιά στοιχεία της Ευρώπης συναντούν οι μαθητές στην καθημερινή ζωή;

Οι μαθητές του δημοτικού έχουν μια διαφορετική αντίληψη του χρόνου και των χωρικών σχέσεων απ΄ότι οι ενήλικες. Ως εκ τούτου, όταν ασχολούμαστε με την Ευρώπη στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση είναι απαραίτητο να εντοπίζουμε τα κατάλληλα για την ηλικία των μαθητών σημεία για την ανάπτυξη διδακτικών εννοιών για την Ευρώπη. Οι έννοιες του χώρου και των σχέσεων διαφέρουν στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Οι προηγούμενες γνώσεις των μαθητών, οι στάσεις και τα ενδιαφέροντά τους, καθώς και οι διαφορετικοί τρόποι συλλογής πληροφοριών, θα πρέπει να διερευνούνται από τον/την εκπαιδευτικό εκ των προτέρων. Πώς μπορούν οι μαθητές του δημοτικού να μάθουν για την Ευρώπη; Μην ξεχνάμε ένα βασικό θέμα της EDC/HRE σε σχέση με τη Ευρώπη: τι είναι η ευρωπαϊκή ταυτότητα; Η EDC/HRE δεν είναι εθνική έννοια. Είναι μια έννοια που ασχολείται με το ερώτημα του πώς συμβιώνουν οι άνθρωποι σε διαφορετικά πλαίσια: στο πλαίσιο της οικογένειας, της γειτονιάς, της τάξης, του σχολείου, της ευρύτερης περιοχής, της χώρας, της Ευρώπης.

Η σύγχρονη πραγματικότητα δείχνει ότι οι μαθητές μεγαλώνουν με μια διεθνή και, κατά συνέπεια, ευρωπαϊκή διάσταση στην καθημερινή τους ζωή. Οι μαθητές το βιώνουν αυτό στο επίπεδο της διεθνοποίησης, της πολυπολιτισμικότητας και της πολυγλωσσίας σε διάφορα πλαίσια:

  • μέσα από τη συμβίωση με παιδιά διαφορετικών εθνικοτήτων και πολιτισμών (στον παιδικό σταθμό, στο σχολείο, στη γειτονιά)˙
  • μέσα από διεθνή προϊόντα˙
  • μέσα από ευρωπαϊκές και διεθνείς αναφορές σε μέσα που χρησιμοποιούνται από τους μαθητές (βιβλία, περιοδικά, τηλεόραση, CDs, διαδίκτυο, κλπ.)˙ και
  • μέσα από τα ταξίδια.

Τα περισσότερα από αυτά τα θέματα θεωρούνται δεδομένα από μικρή ηλικία και γίνονται αντιληπτά από τους μαθητές ασυνείδητα. Για παράδειγμα, οι μαθητές δεν γνωρίζουν την προέλευση φαγητών όπως τα ζυμαρικά, η πίτσα και τα κρουασάν, καθώς δεν έχουν βιώσει την αργή διαδικασία ένταξης καταναλωτικών αγαθών στην Ευρώπη. Ταυτόχρονα, στερεότυπα και απλοποιημένες απόψεις διαφόρων τμημάτων της ηπείρου μας εμφανίζονται συνεχώς στα Μ.Μ.Ε. Για τους μαθητές, αυτά τα στερεότυπα μπορούν να αποτελέσουν προηγούμενηγνώσηγια την Ευρώπη και είναι κατά κάποιο τρόποεγκεκριμένα”. Στην πραγματικότητα, αυτές είναι μάλλον στάσεις ή υποκειμενικές πεποιθήσεις, παρά γνώση.

Συνεπώς, οι μαθητές του δημοτικού δεν μπορούν να θεωρηθούν tabula rasa αναφορικά με την Ευρώπη. Αυτό που μπορεί να προσθέσει η διδασκαλία για την Ευρώπη είναι η διάσταση της ταξινόμησης, συστηματοποίησης, επέκτασης και αντικειμενοποίησης οποιασδήποτε προγενέστερης γνώσης. Η διδασκαλία και η μάθηση θα πρέπει να στοχεύουν στον αναστοχασμό επί των στερεοτύπων, προκαταλήψεων και απόψεων, αλλά και στην ευαισθητοποίηση μιας πολυπολιτισμικής, πολύγλωσσης, ποικιλόμορφης και βασισμένης στην ισότητα ευρωπαϊκής κοινωνίας

Σε σύγκριση με την δευτεροβάθμια εκπαίδευση, η διδασκαλία και η μάθηση για την Ευρώπη στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση πρέπει να είναι εμπειρική και ενεργητική. Πρέπει να περιλαμβάνει μια προοδευτική προσέγγιση, η οποία κλίνει προς δύο διαστάσειςτην αντικειμενική/ουδέτερη και την ιδανικήκαι να χρησιμοποιεί συγκεκριμένα παραδείγματα από την καθημερινή ζωή των μαθητών. Γι’ αυτή την ηλικία, η πραγματική επικοινωνία και η φιλία αποτελούν τις κεντρικές διδακτικές διαστάσεις για την διδασκαλία και τη μάθηση. Αν η ομάδα περιλαμβάνει μετανάστες, αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αφόρμηση για την διδασκαλία και τη μάθηση σχετικά με την Ευρώπη και τους ανθρώπους.

Σκοπός της εκπαίδευσης για τη δημοκρατική ιδιότητα του πολίτη και τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι η απόκτηση ικανοτήτων σε τρεις τομείς. Αυτή η ενότητα στοχεύει στα εξής:

Ικανότητα για …
… πολιτική ανάλυση και άσκηση κριτικής χρήση μεθόδων …λήψη πολιτικών αποφάσεων και δράση
** ** ***
Εργαλειοθήκη

Σ’ αυτή την ενότητα μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα παρακάτω εργαλεία. Ο εκπαιδευτικός αποφασίζει αν μερικοί ή όλοι οι μαθητές χρειάζονται προετοιμασία για να δουλέψουν με τα εργαλεία.

X Έρευνα σε βιβλιοθήκες
X Έρευνα στο διαδίκτυο
0 Διεξαγωγή συνεντεύξεων και ερευνών
0 Ερμηνεία εικόνων
0 Νοητικοί χάρτες
0 Δημιουργία αφισών
0 Διοργάνωση εκθέσεων
X Σχεδιασμό/διεξαγωγή παρουσιάσεων
0 Προετοιμασία διαφανειών ή προβολής PowerPoint
0 Συγγραφή άρθρων σε εφημερίδα
X Παραστάσεις
0 Διεξαγωγή συζητήσεων

Ενότητα 2: Ετερότητα και πλουραλισμός

Το σπίτι μου η Ευρώπη
Ποιά στοιχεία της Ευρώπης ενυπάρχουν στην καθημερινή ζωή των μαθητών;

Τίτλος μαθ/τος Μαθησιακοί στόχοι Εργασίες μαθητών Υλικά Μέθοδοι

Μάθημα 1:

 

Τι είναι η Ευρώπη;

Οι μαθητές ενεργοποιούν τις γνώσεις τους για την Ευρώπη και ανακαλύπτουν όσα γνωρίζουν για την ήπειρο. Οι μαθητές εργάζονται με έναν χάρτη της Ευρώπης. Εντοπίζουν από πού κατάγονται, καταγράφουν τις πόλεις που γνωρίζουν, ποιες χώρες τους είναι οικείες, σημαίες και άλλα σημαντικά στοιχεία που γνωρίζουν ήδη, κ.λπ. Φωτοτυπημένα αντίγραφα του χάρτη της Ευρώπης, εικόνες χωρών, μολύβια, κόλλα, ψαλίδι, άτλαντες, βιβλία, διαδίκτυο (αν υπάρχει δυνατότητα). Ατομική και ομαδική εργασία, συζήτηση σε ολομέλεια.

Μάθημα 2:

 

Είμαι στο σπίτι μου στην Ευρώπη (δημιουργία φυσι­κού χάρτη I)

Οι μαθητέςπαίζουντην Ευρώπη στην αυλή του σχολείου. Αναπτύσσουν συναισθήματα απόστασης και εγγύτητας. Οι μαθητές φτιάχνουν τον χάρτη της Ευρώπης στην αυλή του σχολείου. Ξεκινούν με τις χώρες και τα σύνορα. Εντοπίζουν από πού κατάγονται. Αντίγραφα του χάρτη της Ευρώπης ως πρότυπα. Εικόνες χωρών, χρωματιστά χαρτιά, άτλαντες. Εργασία σε ζευγάρια και σε ομάδες.

Μάθημα 3:

 

Είμαι στο σπίτι μου στην Ευρώπη (δημιουργία φυσι­κού χάρτη II)

Οι μαθητές συνειδητοποιούν τα διαφορετικά χαρακτηριστικά της ευρωπαϊκής ηπείρου. Αρχίζουν να κατανοούν την έννοια των χωρικών σχέσεων εντοπίζοντας καταρχήν την δική τους χώρα καταγωγής. Αφού σχεδιάσουν τα σύνορα και τις χώρες, συνεχίζουν με γεωφυσικά χαρακτηριστικά. Σχεδιάζουν ποτάμια, βουνά και άλλα σημαντικά στοιχεία του γεωφυσικού χάρτη. Στο τέλος, βγάζουν φωτογραφία τον γεωφυσικό χάρτη. Αντίγραφα του χάρτη της Ευρώπης ως πρότυπα, μπλε υλικά για το σχεδιασμό των ποταμών (χαρτί, υφάσματα, κλπ.), χρωματιστά υλικά για το σχεδιασμό των βουνών και άλλων γεωγραφικών χαρακτηριστικών (χαρτί, υφάσματα, κλπ), άτλαντες, φωτογραφική μηχανή. Εργασία σε ζευγάρια και σε ομάδες.

Μάθημα 4:

 

Οι Ευρωπαίοι είναι διαφορετικοί και ίσοι

Σε ολομέλεια, οι μαθητές κατανοούν ότι η Ευρώπη διαθέτει μια ποικιλία χαρακτηριστικών. Σκέφτονται πάνω στα κοινά σημεία των Ευρωπαίων αλλά και στην διαφορετικότητά τους. Οι μαθητές κοιτούν την φωτογραφία του γεωφυσικού χάρτη. Ο εκπαιδευτικός προκαλεί συζήτηση για τις ομοιότητες και διαφορές α) στο γεωγραφικό επίπεδο και β) στο κοινωνικό επίπεδο. Οι μαθητές συζητούν τις κοινωνικές διαφορές στην Ευρώπη και αναζητούν λύσεις με στόχο τον διάλογο και την αμοιβαία κατανόηση. Φωτογραφία γεωφυσικού χάρτη, εικόνες χωρών, πίνακας, χαρτάκια. Συζήτηση σε ολομέλεια, ομαδική εργασία.