ΕΝΟΤΗΤΑ 5: Κανόνες και νόμοι– Η βάση της συμβίωσης

Living Democracy » Textbooks » Μεγαλώνουμε δημοκρατικά » ΕΝΟΤΗΤΑ 5: Κανόνες και νόμοι– Η βάση της συμβίωσης

Ενότητα 5: Βασική έννοια – “Κανόνες και νόμος” (για το δημοτικό σχολείο)

Γενικές πληροφορίες για εκπαιδευτικούς: συμφωνία επί τη βάσει των δημοκρατικών αρχών – οι νέοι σχολικοί μας κανόνες

Εδώ και αρκετά χρόνια, γίνεται συζήτηση σχετικά με το ζήτημα των δημοκρατικών αρχών. Πώς εννοείται μια δημοκρατία σήμερα; Υπάρχουν καλές και κακές δημοκρατίες; Είναι αρκετό να έχει μια πολιτεία δημοκρατικό σύνταγμα; Πολλές ομάδες και κόμματα αποκαλούν τους εαυτούς τους δημοκρατικά ή συμπεριλαμβάνουν τη λέξηδημοκρατίαστα ονόματά τους. Τι δείχνει αυτό; Τι σημαίνει για τα μέλη αυτών των ομάδων;

Είναι σαφές ότι η δημοκρατία δεν μπορεί να επιβληθεί. Μια δημοκρατία χρειάζεται νομικό πλαίσιο, σύνταγμα και διάφορες συμφωνίες προκειμένου να λειτουργήσει. Είναι αποτελεσματική μόνο αν οι άνθρωποι αισθάνονται την ανάγκη να συμμετέχουν στην κοινωνία που ζούνε. Η συμμετοχή μπορεί να πάρει διάφορες μορφές και να πραγματοποιείται σε διάφορους τομείς˙ επίσης επιτελείται με διαφορετικό τρόπο στα διάφορα κράτη. Βασικά, δημοκρατία σημαίνει ότι οι άνθρωποι φτιάχνουν τους νόμους με τους οποίους θέλουν να ζήσουν. Ιδανικά, σε τέτοιου είδους διαδικασίες συμμετέχουν όσο περισσότεροι άνθρωποι γίνεται. Τι θέλουμε να ρυθμίσουμε; Ποιος πρέπει να σεβαστεί αυτούς τους κανόνες; Γιατί χρειαζόμαστε αυτόν ή τον άλλο κανόνα; Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις παραβιάσεις των κανόνων και των νόμων;

Σε αυτή την ενότητα, οι μαθητές δε μαθαίνουν μόνο για μια σημαντική αρχή της δημοκρατίας, αλλά αποκτούν επίσης πρακτική εμπειρία Η εμπειρία δείχνει πως οι μαθητές ευαισθητοποιούνται περισσότερο και αποκτούν μεγαλύτερη υπευθυνότητα όταν συμμετέχουν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Όταν μια ομάδα ανθρώπων συμβιώνει διαμορφώνονται κανόνες που διέπουν αυτή τη συμβίωση. Τα παιδιά και οι έφηβοι περνούν το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου τους στο σχολείο. Σε αυτή την ενότητα γίνεται σαφές ότι το σχολείο είναι ένας χώρος μάθησης στον οποίο  πολλοί άνθρωποι με διαφορετικές ανάγκεςζουν και μαθαίνουν μαζί, και αυτή η συμβίωση πρέπει με κάποιο τρόπο να ρυθμίζεται. Οι συγκρούσειςπου είναι απολύτως φυσικέςπρέπει να επιλύονται, και τα συμφέροντα των διαφόρων μειονοτήτων πρέπει να προστατεύονται.

Η ελευθερία συχνά συγχέεται με την άποψη ότι ο καθένας κάνει ό,τι θέλει και έτσι υπερασπίζεται τις ανάγκες του. Αυτό δεν είναι δημοκρατία. Η δημοκρατία βασίζεται στην ιδέα ότι οι κανόνες και οι νόμοι είναι φτιαγμένοι μέσα από συμμετοχικές διαδικασίες ανοιχτές σε όλους. Αυτοί οι κανόνες και οι νόμοι μπορούν, επίσης, να αλλάξουν. Αυτές οι αρχές αποτελούν το αντικείμενο της επόμενης ενότητας.

Ο στόχος της εκπαίδευσης για τη δημοκρατική ιδιότητα του πολίτη είναι η ανάπτυξη ικανοτήτων σε τρεις τομείς. Αυτή η ενότητα έχει το ακόλουθο προφίλ σε σχέση με τις ικανότητες:

 

Ικανότητα για …
… πολιτική ανάλυση και άσκηση κριτικής χρήση μεθόδων …λήψη πολιτικών αποφάσεων και δράση
** * ***
Εργαλειοθήκη
Σ’ αυτή την ενότητα μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα παρακάτω εργαλεία. Ο εκπαιδευτικός αποφασίζει αν μερικοί ή όλοι οι μαθητές χρειάζονται προετοιμασία για να δουλέψουν με τα εργαλεία.
0 Έρευνα σε βιβλιοθήκες
0 Έρευνα στο διαδίκτυο
0 Διεξαγωγή συνεντεύξεων και ερευνών
0 Ερμηνεία εικόνων
X Νοητικοί χάρτες
0 Δημιουργία αφισών
0 Διοργάνωση εκθέσεων
X Σχεδιασμό/διεξαγωγή παρουσιάσεων
0 Προετοιμασία διαφανειών ή προβολής PowerPoint
0 Συγγραφή άρθρων σε εφημερίδα
X Παραστάσεις
X Διεξαγωγή συζητήσεων

 

ΕΝΟΤΗΤΑ 5: Κανόνες και νόμοι

Η βάση της συμβίωσης
Συμφωνία επί τη βάσει των δημοκρατικών αρχών – οι νέοι σχολικοί μας κανόνες

 

Τίτλος
μαθ/τος
Μαθησιακοί στόχοι Εργασίες μαθητών Υλικά Μέθοδοι

Μάθημα 1:

Γιατί χρειαζόμαστε κανόνες και νόμους

Οι μαθητές σκέφτο­νται τις προσωπικές τους στάσεις και πεποιθήσεις σχετικά με τους υπάρχοντες κανόνες. Συζητούν τη σπουδαιότητα ύπαρξης κανόνων στη συμβίωση. Κατανοούν την αναγκαιότητα των κανόνων. Οι μαθητές συμμετέχουν σε ένα παιχνίδι προσομοίωσης για τη λειτουργία των κανόνων. Αναφέρουν και μοιράζονται ιδέες για την αναγκαιότητα ύπαρξης κανόνων. Συσχετίζουν τους σχολικούς κανόνες με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους. Μαλακές μπάλες, πίνακας σεμιναρίου μολύβιαφυλλάδια, κατάλογος των σχολικών κανόνων. Ομαδική εργασία, συζήτηση σε ολομέλεια, εργασία σε ζευγάρια.

Μάθημα 2:

Τι θα συμβεί αν…;

Οι μαθητές συζητούν τις επιπτώσεις της παραβίασης κανόνων. Συσχετίζουν τους σχολικούς κανόνες με τις αρχές της δικαιο­σύνης, της ισό­τητας, της συμμετοχής και του σεβασμού. Γίνεται παιχνίδι ρόλων στο οποίο παραβιάζονται κανόνες. Αναλύονται οι υπάρχοντες σχολικοί κανόνες και συζητούνται οι πιθανές και πραγματικές επιπτώσεις παραβίασής τους. Οι μαθητές προτείνουν τι θα έπρεπε να αλλάξει στους σχολικούς κανόνες, γιατί και με ποιον τρόπο. Αυτοκόλλητα, μολύβια, πίνακας σεμιναρίου, λίστα με τους σχολικούς κανόνες για κάθε ομάδα, οι σχολικοί κανόνες γραμμένοι με μεγάλα γράμματα. Παιχνίδια ρόλων σε ομάδεςσυζήτηση σε ολομέλειαομαδική εργασία.

Μάθημα 3:

Οι νέοι σχολικοί μας κανόνες

Οι μαθητές εργά­ζονται πάνω σε ένα σύνολο κοινών κανόνων που είναι δεσμευτικοί για όλους. Συζητούν ρεαλιστικούς τρόπους ενσωμάτωσής τους στην καθημερινή ζωή στο σχολείο. Οι μαθητές καταλήγουν σε συμφωνία για τους κανόνες που έχει αποδεχθεί η πλειονότητα και συζητούν πιθανούς τρόπους για να ενσωματωθεί και η άποψη της μειονότητας. Πίνακας σεμιναρίου, μολύβια, ψηφοδέλτια, λίστα με τους κανόνες γραμμένη στον πίνα, χαρτάκια. Ομαδική εργασία, συζήτηση σε ολομέλεια.

Μάθημα 4:

Μια εκστρατεία για τους νέους σχολικούς μας κανόνες

Οι μαθητές κατανοούν τα σημαντικά κριτή­ρια για τους καλούς νόμους. Μαθαίνουν πώς να κάνουν εκστρατεία για τους νέους σχολι­κούς κανόνες. Οι μαθητές συγκεντρώνουν διαφορετικά κριτήρια για καλούς νόμους. Ελέγχουν, σύμφωνα με αυτά, τους νέους σχολικούς κανόνες. Υπογράφουν την τελική συμφωνία και την παρουσιάζουν στις υπόλοιπες τάξεις. Πίνακας σεμιναρίου, μολύβια, αντίγραφο της συμφωνίας για τις άλλες τάξεις, τα αποτελέσματα από τον καταιγισμό ιδεών, μάθημα 1. Εργασία σε ζευγάρια, συζήτηση σε ολομέλεια, παρουσίαση σε άλλες τάξεις.