ΕΝΟΤΗΤΑ 6: Δύναμη και εξουσία – Είμαι το αφεντικό! Είμαι;
Living Democracy » Textbooks » Μεγαλώνουμε δημοκρατικά » ΕΝΟΤΗΤΑ 6: Δύναμη και εξουσία – Είμαι το αφεντικό! Είμαι;Ενότητα 6: Βασική έννοια – “Δύναμη και εξουσία” (για το δημοτικό σχολείο)
Γενικές πληροφορίες για εκπαιδευτικούς: νόμιμη εξουσία – η αρχή της αντιπροσώπευσης στο δημοτικό σχολείο
Οι μαθητές άνω των 10 ετών έχουν την ικανότητα της αφηρημένης σκέψης. Μπορούν να αναγνωρίσουν και να αναπτύξουν δομές στο περιβάλλον τους, και έχουν την ικανότητα να διακρίνουν ανάμεσα στα συμφέροντα τα δικά τους και των άλλων. Καθώς μεγαλώνουν αυτή η ικανότητα αναπτύσσεται όλο και περισσότερο.
Από την ηλικία των 10 ετών, οι μαθητές αρχίζουν να κατανοούν τη σχέση ανάμεσα στον χώρο και τον χρόνο, αναπτύσσουν την ικανότητα να εκφράζουν και να βιώνουν συναισθήματα και αναγνωρίζουν πρότυπα. Σε αυτή την ηλικία, οι μαθητές ήδη γνωρίζουν καλά το περιβάλλον στο οποίο ζουν και αρχίζουν να δείχνουν έντονο ενδιαφέρον για το άγνωστο. Η αντίληψή τους για τα κοινωνικά συστήματα (σύλλογοι, όμιλοι, ομάδες νέων, κ.λπ.) εμπλουτίζεται με λεπτομέρειες, και κατά συνέπεια ενεργοποιούνται και εμπλέκονται περισσότερο στην υπεράσπιση άλλων ανθρώπων και στην άσκηση πίεσης υπέρ των συμφερόντων τους.
Η κοινοτική ζωή της τάξης και του σχολείου αποκτά σπουδαιότητα. Πώς είναι οργανωμένη η ζωή της κοινότητας; Ποιοι κανόνες είναι σημαντικοί; Ποιος διαμορφώνει αυτούς τους κανόνες και ποιος αποφασίζει για αυτούς; Ποιος μπορεί να αλλάξει αυτούς τους κανόνες;
Για να απαντηθούν αυτά τα ερωτήματα, το άτομο δεν αρκεί να γνωρίζει μόνο το πολιτικό σύστημα της κοινότητας ή, ευρύτερα, της πολιτείας. Πρέπει, επίσης, να έχει την ικανότητα να επηρεάζει τις δομές και τις διαδικασίες – με άλλα λόγια, να “ζει” δημοκρατικά.
Κυρίως στο γυμνάσιο, οι συνθήκες που ευνοούν την έναρξη και συμμετοχή σε εξωσχολικά project έχουν θετικές επιπτώσεις στην ψυχολογική ανάπτυξη του παιδιού. Οι μαθητές μπορούν να αναγνωρίσουν τον κύκλο των πολιτικών διαδικασιών και να κατανοήσουν την διαδικασία λήψης αποφάσεων. Άλλωστε, οι περισσότερες από τις αποφάσεις που σχετίζονται με τους μαθητές λαμβάνονται σε κοινοτικό επίπεδο (κυκλοφορία, παροχές για δραστηριότητες στον ελεύθερο χρόνο, κ.λπ.). Οι μαθητές μπορούν να αποκτήσουν σημαντικό βαθμό επίγνωσης αν ενθαρρύνονται να αναλαμβάνουν κοινωνική ευθύνη, αλλά και όταν αισθάνονται υπεύθυνοι για ένα μέρος της σχολικής ζωής. Αναλαμβάνοντας ευθύνες μπορούν να αποκτήσουν εμπειρία για τη συμμετοχή και την υπευθυνότητα στην καθημερινή ζωή. Όσο περισσότερες εμπειρίες αποκτούν οι μαθητές και όσο βιώνουν διάφορες καταστάσεις, τόσο περισσότερες πιθανότητες έχουν να επηρεάσουν τις πολιτικές διαδικασίες, να συμμετάσχουν αργότερα σε διαδικασίες λήψης αποφάσεων και να αναπτύξουν μια στάση υπευθυνότητας στην κοινωνία.
Η δύναμη και η εξουσία – η αρχή της αντιπροσώπευσης – συμβάλλουν στη συνειδητοποίηση αυτή. Η σειρά μαθημάτων που ακολουθεί προσομοιάζει τις πολιτικές διαδικασίες στο σχολείο με τρόπο ανάλογο αυτού που συμβαίνει εκτός σχολείου. Από την άποψη αυτή, η εκλογή του αρχηγού της τάξης δεν μπορεί να είναι μια μεμονωμένη δράση, αλλά συνιστά ένα πρότυπο. Σε αντίθεση με σχολικές δραστηριότητες, όπως οι εικονικές εκλογές, διενεργώντας πολιτικές εκλογές η εκλογή του εκπροσώπου της τάξης έχει επιπτώσεις στην καθημερινή σχολική ζωή.
Ο σκοπός της εκπαίδευσης για τη δημοκρατική ιδιότητα του πολίτη είναι η ανάπτυξη ικανοτήτων στους τρεις ακόλουθους τομείς. Αυτή η ενότητα στοχεύει στα εξής:
| Ικανότητα για … | ||
| … πολιτική ανάλυση και άσκηση κριτικής | … χρήση μεθόδων | …λήψη πολιτικών αποφάσεων και δράση |
| ** | *** | ** |
| Εργαλειοθήκη | |
| Σ’ αυτή την ενότητα μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα παρακάτω εργαλεία. Ο εκπαιδευτικός αποφασίζει αν μερικοί ή όλοι οι μαθητές χρειάζονται προετοιμασία για να δουλέψουν με τα εργαλεία. | |
| 0 | Έρευνα σε βιβλιοθήκες |
| 0 | Έρευνα στο διαδίκτυο |
| 0 | Διεξαγωγή συνεντεύξεων και ερευνών |
| 0 | Ερμηνεία εικόνων |
| 0 | Νοητικοί χάρτες |
| 0 | Δημιουργία αφισών |
| 0 | Διοργάνωση εκθέσεων |
| X | Σχεδιασμό/ διεξαγωγή παρουσιάσεων |
| 0 | Προετοιμασία διαφανειών ή προβολής PowerPoint |
| 0 | Συγγραφή άρθρων σε εφημερίδα |
| 0 | Παραστάσεις |
| X | Διεξαγωγή συζητήσεων |
Ενότητα 6: Δύναμη και εξουσία
Είμαι το αφεντικό! Είμαι;
Νόμιμη εξουσία – η αρχή της αντιπροσώπευσης στο δημοτικό σχολείο
| Τίτλος μαθ/τος | Μαθησιακοί στόχοι | Εργασίες μαθητών | Υλικά | Μέθοδοι |
|
Μάθημα 1: Υπέρ-ήρωας; |
Οι μαθητές στοχάζονται πάνω στις έννοιες της υπευθυνότητας και της εκπροσώπησης συζητώντας για τη θέση του εκπροσώπου της τάξης. | Οι μαθητές συζητούν για την υπευθυνότητα, τις ικανότητες και την θέση που πρέπει να έχει ο εκπρόσωπος της τάξης. | Πίνακας σεμιναρίου, μολύβια, φυλλάδια, μεγάλη φωτογραφία ενός υπέρ-ήρωα. | Ατομική εργασία, ομαδική εργασία, συζήτηση σε ολομέλεια. |
|
Μάθημα 2: Καλοί και κακοί; |
Οι μαθητές κατανοούν ότι ένα άτομο μπορεί να εκπροσωπεί μια ομάδα ανθρώπων. Κατανοούν την έννοια της αντιπροσώπευσης, της εξουσίας και της λογοδοσίας. | Οι μαθητές συγκρίνουν τις ιδέες τους με το σχήμα της πολιτικής εκπροσώπησης σε μια δημοκρατία. Συζητούν τις απόψεις τους για τους πολιτικούς, και τις συγκρίνουν με τις γνώμες άλλων ανθρώπων. Γι΄αυτό τον σκοπό, διεξάγουν σύντομες συνεντεύξεις. | Σχήμα της πολιτικής εκπροσώπησης, μολύβια, χαρτί. | Ατομική εργασία, ομαδική εργασία, συζήτηση σε ολομέλεια. |
|
Μάθημα 3: Ένας κάνει τα πάντα, οι υπόλοιποι δεν κάνουν τίποτα; |
Οι μαθητές σκέφτονται για τις ευθύνες και τις ικανότητες που απαιτούνται σε διάφορες θέσεις, και κατανοούν την διαδικασία της εκλογής και τις συνέπειές της. | Οι μαθητές παρουσιάζουν τα αποτελέσματα των συνεντεύξεων στην τάξη. Προσδιορίζουν τις ευθύνες και τις ικανότητες που απαιτούν διάφορες θέσεις, και εκλέγουν έναν μαθητή ως εκπρόσωπο της τάξης. | Πίνακας σεμιναρίου, μολύβια, ψηφοδέλτια, λίστα υποψηφίων, φωτοαντίγραφα του φυλλαδίου. | Συζήτηση σε ολομέλεια. |
|
Μάθημα 4: Κατανομή εξουσίας |
Οι μαθητές εξοικειώνονται με τις έννοιες της επανεκλογής και της μη-εκλογής. Σκέφτονται τα κριτήρια που καθορίζουν το σύστημα εκπροσώπησης. | Οι μαθητές συζητούν και καθορίζουν τα κριτήρια που τους επιτρέπουν να ελέγχουν την δουλειά του εκπροσώπου της τάξης. | Πίνακας σεμιναρίου, μολύβια. | Συζήτηση σε ολομέλεια |
- Μάθημα 1: Υπερ-ήρωας;
What should the position of the head of the class be?...
- Μάθημα 2: Καλοί και κακοί;
Ποια είναι η θέση των πολιτικών σε μια δημοκρατία; Μαθησιακοί στόχοι Οι μαθητές κατανοούν ότι ένα άτομο μπορεί να εκπροσωπεί μια ομάδα...
- Μάθημα 3: Ένας κάνει τα πάντα, οι υπόλοιποι δεν κάνουν τίποτα;
Ποιον ρόλο θα παίξει ο καθένας στο σύστημα εκπροσώπησης; Μαθησιακοί στόχοι Οι μαθητές σκέφτονται για τις ευθύνες και τις ικανότητες που απαιτούνται...
- Μάθημα 4: Κατανομή εξουσίας
Ποια κριτήρια καθορίζουν το σύστημα της εκπροσώπησης; Μαθησιακοί στόχοι Οι μαθητές εξοικειώνονται με τις έννοιες της επανεκλογής και της μη-εκλογής. Σκέφτονται τα...
