Μάθημα 1: Επιθυμίες, βασικές ανάγκες, ανθρώπινη αξιοπρέπεια και ανθρώπινα δικαιώματα

Έχω ανθρώπινα δικαιώματα για ό,τι επιθυμώ;

Το μάθημα

Ως εισαγωγή, ο/η εκπαιδευτικός πληροφορεί τους μαθητές για την οργάνωση του μαθήματος, χωρίς να μπει σε λεπτομέρειες για το βασικό θέμα. Οι μαθητές θέτουν ερωτήσεις στον εαυτό τους και τους άλλους για τις επιθυμίες και τις ανάγκες τους – θα διαπιστώσουν αργότερα ότι συνδέονται με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Μετά την εισαγωγή (όχι περισσότερο από ένα ή δυο λεπτά) οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες των τεσσάρων ή πέντε, και τους δίνονται οι εργασίες σε δύο φάσεις. Ο/η εκπαιδευτικός εξηγεί την άσκηση 1 και όταν οι ομάδες τελειώσουν εξηγεί το επόμενο βήμα. Με αυτό τον τρόπο, λαμβάνεται υπόψη ο ατομικός ρυθμός μάθησης.

• Εργασία 1: Φυλλάδιο μαθητή1, Επιθυμίες , ανάγκες και δικαιώματα. Η ομάδα φτιάχνει έναν κατάλογο με“υλικές” επιθυμίες (π.χ. “ένα ωραίο φαγητό”) στην αριστερή στήλη του φύλλου εργασίας και προσθέτει τουλάχιστον τρεις “μη υλικές” επιθυμίες (π.χ. “αγάπη”). Μετά σκέφτονται τις ανάγκες που προκύπτουν από αυτές τις επιθυμίες και τις προσθέτουν στη μεσαία στήλη.
• Εργασία 2: Οι ομάδες που τελειώνουν την εργασία 1 παίρνουν ένα αντίγραφο από το φυλλάδιο μαθητή2, Κατάλογος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και πρέπει να γράψουν το αντίστοιχο δικαίωμα στην τελευταία στήλη (π.χ. “δικαίωμα στην τροφή”, “ελευθερία από διακρίσεις”).
• Εργασία 3: Οι ομάδες που τελειώνουν γρήγορα αρχίζουν να σχεδιάζουν την δημιουργία μιας αφίσας με ένα δικαίωμα επιλέγοντας μια ανάγκη και το αντίστοιχο δικαίωμα. Πρέπει να συζητήσουν για το περιεχόμενο της έννοιας και να μεριμνήσουν για το καλλιτεχνικό μέρος, και στη συνέχεια να καταρτίσουν ένα σχέδιο πρότασης.

Όταν οι ομάδες θα έχουν τελειώσει ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να γράψει τις ιδέες τους στον πίνακα. Σχεδιάζει έναν πίνακα με τρεις στήλες και ζητά από τον εκπρόσωπο κάθε ομάδας να προσθέσει μια επιθυμία, μια ανάγκη και το αντίστοιχο δικαίωμα. Αυτό γίνεται μέχρι να καταγραφούν περίπου δέκα επιθυμίες, ανάγκες και δικαιώματα (αν είναι δυνατό, χρησιμοποιείται πίνακας σεμιναρίου, οπότε στη συνέχεια τα φύλλα μπορούν να κολληθούν στους τοίχους της τάξης και να υπενθυμίζουν τις συζητήσεις που έχουν γίνει).

Μετά ακολουθεί μια σύντομη συζήτηση σε ολομέλεια με τους παρακάτω άξονες:

• “Διαπιστώσατε ότι οι επιθυμίες και οι ανάγκες αντιστοιχούν με τις ιδέες της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Αυτό χρειάζεται κάποια εξήγηση!”
• “Μερικά δικαιώματα της Σύμβασης δεν τα έχουμε σκεφτεί. Μπορεί να μην είναι σημαντικά ή να λαμβάνεται μέριμνα για αυτά από κάποιο άλλο δικαίωμα. Ποια είναι η άποψή σας;”
• “Κοιτάξτε τον κατάλογο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Όταν σκέφτεστε αυτά που χρειάζεστε για να ζήσετε μια αξιοπρεπή ζωή ή αυτά που χρειάζονται άλλοι άνθρωποι σε άλλες περιοχές ή χώρες ή ηπείρους, τι λείπει; Ποιο άλλο ανθρώπινο δικαίωμα θα προσθέτατε;”

Κλείνοντας τη συζήτηση, ο/η εκπαιδευτικός ενημερώνει τους μαθητές ότι υπάρχει μια παγκόσμια συζήτηση για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ένα συμπέρασμα είναι το εξής: “Τα ανθρώπινα δικαιώματα χρειάζονται για να μπορούν να ζουν όλοι αξιοπρεπώς.” Ζητείται από τους μαθητές να σκεφτούν εναλλακτικές αυτού του συμπεράσματος. Αυτό μπορεί να δοθεί ως εργασία για το σπίτι. Αν είναι εφικτό, μέσα στις επόμενες ημέρες, οι μαθητές μπορούν να προσθέσουν τις ιδέες τους στα χαρτιά που έχουν τοιχοκολληθεί. Έτσι, συνεχίζεται η διαδικασία σκέψης.

Ως επιπλέον εργασία, μπορούν οι μαθητές να φτιάξουν αφίσες για τα ανθρώπινα δικαιώματα, με αποκόμματα εφημερίδων και περιοδικών ή με δικές τους ζωγραφιές. Αυτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν για διακόσμηση της τάξης ή μια έκθεση.

Τέλος, συνοψίζοντας, ο/η εκπαιδευτικός κάνει μια ανασκόπηση των ιδεών και των στόχων του μαθήματος. Μπορεί, επίσης, να εξηγήσει την διδακτική αρχή της επαγωγικής έννοιας: δηλαδή, να ξεκινήσει με την εξέταση της εμπειρίας και των προσωπικών ιδεών και να καταλήξει με την εξήγηση της έννοιας ή μιας θεωρίας.