Φυλλάδιο για τους μαθητές 8.2: Κανόνες της αντιπαράθεσης

Διευθέτηση θέσεων

Το πρόσωπο που συντονίζει τη συζήτηση κάθεται στην κεφαλή του τραπεζιού. Οι δύο αντιμαχόμενες παρατάξεις κάθονται αντικριστά. Το ακροατήριο κάθεται σε μικρή απόσταση από το τραπέζι, ώστε να μπορεί να βλέπει και τις δύο παρατάξεις. Αν χρειάζονται περισσότερες καρέκλες, είναι καλύτερα να τοποθετηθούν σε σειρές στο χώρο του ακροατηρίου, παρά πίσω από κάποια παράταξη.

Θέση και σειρά των ομιλητών

Τα βέλη στο σχήμα δείχνουν τη σειρά με την οποία θα μιλήσουν οι ομιλητές κατά τον πρώτο γύρο της αντιπαράθεσης. Στον δεύτερο γύρο, η σειρά των ομιλητών απλά αντιστρέφεται, έως ότου μιλήσει ο πρώτος ομιλητής της θετικής υπεράσπισης του θέματος. Στη συνέχεια, ένας ομιλητής της ομάδας που αντιτίθεται έχει τον τελευταίο λόγο. Η ομάδα μπορεί να διαλέξει ένα μέλος της για την καταληκτική ομιλία, όχι όμως τον πρώτο ομιλητή, διότι έτσι αυτός/αυτή θα είχε δύο λεπτά ομιλίας, δηλαδή περισσότερο από κάθε άλλον στην ομάδα.

Κανόνες αντιπαράθεσης

1. Ξεκινάει ο πρώτος ομιλητής, από την πλευρά της υπεράσπισης του θέματος, που κάθεται κοντά στον συντονιστή. Στη συνέχεια, όπως δείχνουν τα βέλη στο διάγραμμα, απαντάει ο πρώτος ομιλητής από την πλευρά που παρουσιάζει την αντίθετη άποψη. Με αυτό τον τρόπο, μιλούν στη σειρά ομιλητές και από τις δύο ομάδες. Όταν ολοκληρώσει την ομιλία του ο τελευταίος ομιλητής από αυτούς που διαφωνούν με το θέμα, αρχίζει ο δεύτερος γύρος, αυτή την φορά με την αντίστροφη σειρά.
2. Στον δεύτερο γύρο, αφού μιλήσει ο πρώτος ομιλητής της θετικής πλευράς (αυτός που κάθεται δίπλα στον συντονιστή), ένας ομιλητής από την πλευρά των διαφωνούντων με το θέμα (όχι ο αντίστοιχος πρώτος ομιλητής), έχει τον τελευταίο λόγο.
3. Δεν πρέπει να αλλάξει η σειρά των ομιλητών.
4. Κάθε ομιλητής έχει στην διάθεσή του χρόνο ενός λεπτού. Ο συντονιστής ελέγχει με προσοχή τον χρόνο. Δίνει σήμα στον ομιλητή όταν του απομένουν 10 δευτερόλεπτα, και μετά το τέλος του χρόνου, αφήνει τον ομιλητή να τελειώσει την φράση του, αλλά τίποτε περισσότερο. Αν ο ομιλητής δεν χρησιμοποιήσει ολόκληρο το λεπτό του, ο υπόλοιπος χρόνος χάνεται και δεν μεταφέρεται στον επόμενο ομιλητή της ομάδας.
5. Απαγορεύεται να διακόπτονται οι ομιλητές.
6. Το ακροατήριο δε μπορεί να συμμετέχει στην αντιπαράθεση.
7. Μετά το τέλος της ανταλλαγής απόψεων, το κοινό έχει πέντε λεπτά στην διάθεσή του για να εκφράσει απόψεις και εντυπώσεις. Ψηφίζουν με ανάταση της χειρός.
8. Στην ψηφοφορία, υπολογίζονται οι ψήφοι του ναι και του όχι. Υπερισχύει η πλειοψηφία.

Συμβουλές προς τους ομιλητές

1. Εκτός από τον πρώτο ομιλητή της θετικής προς το θέμα πλευράς, ξοδέψτε ως και το μισό του χρόνου σας για να αντικρούσετε το επιχείρημα της άλλης πλευράς, και μετά παρουσιάστε το νέο επιχείρημα.
2. (Για τους πρώτους ομιλητές). Δηλώστε την τελική σας άποψη, πέστε την απόφαση που επιθυμείτε να παρθεί στο τέλος.
3. Όταν προετοιμάζεστε για την αντιπαράθεση, αρχίστε με ιδεοθύελλα. Στη συνέχεια, αποφασίστε με ποια σειρά θέλετε να παρουσιάσετε τα επιχειρήματά σας, και αναθέστε τα σε συγκεκριμένο ομιλητή. Αρχίστε και τελειώστε με κάποιο ιδιαίτερα ισχυρό και εντυπωσιακό επιχείρημα (βλ. φυλλάδιο για τους μαθητές 8.2).
4. Επαναλάβετε ή διαφοροποιήστε ένα βασικό επιχείρημα, ώστε να χρεωθεί και να εντυπωθεί στο ακροατήριο ως δικό σας.
5. Οι τελευταίοι ομιλητές παρουσιάζουν περιληπτικά τα επιχειρήματα της πλευράς τους, υπογραμμίζοντας τρία ή τέσσερα σημεία, ανάλογα με τα επιχειρήματα που θέλουν να θυμάται το ακροατήριο μετά την αντιπαράθεση. Αν πρόκειται για τη λήψη αποφάσεως, ξεκαθαρίστε τι θέλετε να απευθύνετε ως έκκληση προς το ακροατήριο, ώστε να το έχουν κατά νου όταν ψηφίσουν.
6. Μιλάτε ελεύθερα. Μην διαβάζετε τις δηλώσεις σας από σημειώσεις, κοιτάξτε τους αντιπάλους και το ακροατήριό σας στα μάτια.

Συμβουλές προς το ακροατήριο (βλ. το φυλλάδιο για τους μαθητές 8.5)

1. Πριν την αντιπαράθεση, προσπαθήστε να προβλέψετε τι επιχειρήματα θα έπρεπε ή αναμένεται να εκφράσουν και οι δύο πλευρές. Έτσι, αποκτάτε ένα πλαίσιο αναφοράς όταν παρακολουθείτε την ανταλλαγή επιχειρημάτων.
2. Κρατάτε σημειώσεις όταν παρουσιάζονται τα επιχειρήματα κάθε πλευράς – αν είναι δυνατόν σε μια πρόταση.
3. Συνδέστε επιχειρήματα και αντεπιχειρήματα με γραμμές ή βέλη, και σημειώστε σχόλια. Ποιο επιχείρημα σας έπεισε; (Τα βήματα 2 και 3 μπορούν να μοιραστούν ανάμεσα σε διάφορους ακροατές).
4. Σημειώστε ποιο επιχείρημα σας έκανε ιδιαίτερη εντύπωση.
5. Μετά την ανταλλαγή επιχειρημάτων, μοιραστείτε τις απόψεις σας με την ομάδα. Στη συνέχεια ψηφίστε τις θέσεις που παρουσιάστηκαν από τα δύο κόμματα.