Δραστηριότητα 7.9. – Ο κύκλος της πολιτικής

Διαδικασία

1. Ο/η εκπαιδευτικός εισάγει το μοντέλο του κύκλου της πολιτικής, χρησιμοποιώντας μια από τις παρακάτω προσεγγίσεις:

• Ο/η εκπαιδευτικός χρησιμοποιεί την επαγωγική, συστηματική προσέγγιση: κάνει μια εισήγηση⁷, και οι μαθητές εφαρμόζουν το εργαλείο που τους έχει δοθεί.
• Ο/η εκπαιδευτικός ακολουθεί την επαγωγική προσέγγιση: ξεκινάει με ένα παράδειγμα, ή αναφέρεται σε κάποια γνώση ή εμπειρία που έχουν ήδη οι μαθητές. Αυτό μπορεί να είναι ένα επίκαιρο θέμα, μια απόφαση που υποστηρίζουν ή με την οποία διαφωνούν, ή ένα πρόβλημα για το οποίο ανησυχούν. Μια απόφαση στο σχολείο μπορεί, επίσης, να χρησιμεύσει ως σημείο εκκίνησης. Ο/η εκπαιδευτικός συνεχίζει με μια εισήγηση, κατά την οποία αναφέρεται προσεχτικά στις συνεισφορές των μαθητών.

  Οποιαδήποτε προσέγγιση κι αν χρησιμοποιηθεί, οι μαθητές παίρνουν ένα αντίγραφο του φυλλαδίου ” Το μοντέλο του κύκλου της πολιτικής”.

2. Οι μαθητές εφαρμόζουν το μοντέλο. Μπορούν να δοθούν διαφορετικές εργασίες:

• Οι μαθητές χρησιμοποιούν το μοντέλο ως εργαλείο για ενεργητική και δομημένη ανάγνωση της εφημερίδας. Δουλεύοντας σε ομάδες των τεσσάρων έως έξι, οι μαθητές μελετούν εφημερίδες των τελευταίων ημερών, και εντοπίζουν παραδείγματα για κάθε ένα από τα έξι στάδια. Κολλούν τα άρθρα στις αφίσες τους, και τα παρουσιάζουν στην ολομέλεια.
• Οι μαθητές ακολουθούν μια διαδικασία λήψης αποφάσεων πάνω σε ένα συγκεκριμένο θέμα. Αυτό μπορεί να απαιτεί υλικό που να καλύπτει ένα μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, και για τον λόγο αυτό παλαιότερες εφημερίδες μπορεί, επίσης, να φανούν χρήσιμες. Σημαντικές πηγές, επίσης, μπορούν να αποτελέσουν βιβλία και το διαδίκτυο. Η δραστηριότητα αυτή μπορεί να εξελιχθεί σε ερευνητικό project.

3. Το μοντέλο μπορεί να χρησιμεύσει ως σημείο εκκίνησης για συζήτηση: σε ποια στάδια μιας διαδικασίας λήψης αποφάσεων μπορούμε να παρέμβουμε; Ο/η εκπαιδευτικός θα πρέπει να εξηγήσει ότι τα δύο στάδια, “απόφαση” και “υλοποίηση”, περιορίζονται στο πολιτικό σύστημα (εκτός αν μια απόφαση παρθεί με δημοψήφισμα). Αλλά, οι πολίτες μπορούν να παρέμβουν σε οποιαδήποτε άλλο στάδιο.

Υλικά

Το μοντέλο του κύκλου της πολιτικής: Η πολιτική ως διαδικασία επίλυσης προβλημάτων

Το μοντέλο του κύκλου της πολιτικής: γενικές πληροφορίες για εκπαιδευτικούς

Ο κύκλος της πολιτικής είναι ένα μοντέλο. Λειτουργεί όπως ένας χάρτης, που σημαίνει ότι επιλέγει ορισμένες πτυχές της πραγματικότητας, και αγνοεί άλλες. Με αυτό τον τρόπο, η εικόνα γίνεται καθαρότερη, αλλά ο χρήστης δεν θα πρέπει ποτέ να συγχέει το μοντέλο με την πραγματικότητα. Το μοντέλο του κύκλου της πολιτικής εστιάζει στην πολιτική ως μια διαδικασία λήψης αποφάσεων και επίλυσης προβλημάτων, και όχι στην πολιτική ως πάλη για την εξουσία, ακόμα κι αν αυτή η πτυχή όντως εμφανίζεται. Οι έξι κατηγορίες οδηγούν σε βασικά ερωτήματα, που βοηθούν στην ανάλυση της πολιτικής λήψης αποφάσεων. Οι μαθητές ενθαρρύνονται να αναπτύξουν περαιτέρω ερωτήματα, τα οποία αντλούν το νόημά τους από το ευρύτερο πλαίσιο συζήτησης.

Το μοντέλο δίνει μια ιδανική περιγραφή των πολιτικών διαδικασιών λήψης αποφάσεων. Πρώτα, ένα πολιτικό πρόβλημα πρέπει να φτάσει στη δημόσια ατζέντα. Το θέμα της διαμόρφωσης της ατζέντας έχει μεγάλη σχέση με την πολιτική εξουσία. Τα προβλήματα δεν υπάρχουν από μόνα τους. Πρέπει να καθορίζονται, και να γίνονται αποδεκτά. Ανταγωνιστικά συμφέροντα και αξίες παίζουν σημαντικό ρόλο, καθώς ο καθορισμός ενός προβλήματος επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό το αποτέλεσμα της λήψης των αποφάσεων. Για παράδειγμα, η φτώχεια μπορεί να θεωρηθεί επίθεση στα ανθρώπινα δικαιώματα ή κίνητρο για να πάρει κανείς τη μοίρα στα χέρια του. Η πρώτη άποψη υπονοεί ότι οι φτωχοί άνθρωποι χρειάζονται υποστήριξη, ενώ η δεύτερη προτείνει σιωπηρά πως δεν πρέπει να βοηθούμε πάρα πολύ τους φτωχούς, καθώς με αυτό τον τρόπο μπορεί να γίνουν τεμπέληδες. Το βασικό θέμα στη διαμόρφωση της αντζέντας επισημαίνεται με τα διπλά βέλη μεταξύ των κατηγοριών πρόβλημα και συζήτηση.

Η συζήτηση πραγματοποιείται υπό συγκεκριμένους όρους. Το πλαίσιο του μοντέλου είναι σημαντικό στο σημείο αυτό: κοινωνικές, οικονομικές και διεθνείς εξελίξεις καθορίζουν τα δεδομένα. Και το συνταγματικό και νομικό πλαίσιο καθορίζει τους κανόνες. Ποιος μπορεί να λάβει μέρος στη συζήτηση;  Ποιος αποφασίζει, τι; Αυτά τα ερωτήματα βοηθούν στο να καταλάβουμε την έκβαση της συζήτησης, την τελική απόφαση. Ποιος έλαβε μέρος στη συζήτηση; Ποια συμφέροντα διακυβεύονταν; Τι αποτέλεσε αντικείμενο διαπραγμάτευσης; Ήταν δυνατόν να βρεθεί συμβιβαστική λύση;

Υλοποίηση: Πώς υλοποιείται ή υλοποιήθηκε η απόφαση; Παρουσιάστηκαν δυσκολίες ή συγκρούσεις; Η υλοποίηση ανταποκρίνεται στις προθέσεις αυτών που ήταν υπεύθυνοι για τη λήψη της απόφασης;

Απόψεις: Πώς έγινε αποδεκτή η απόφαση; Ποιανού τα συμφέροντα επηρεάζονται – θετικά ή αρνητικά; Ποιες αξίες εμπλέκονται;

Αντιδράσεις:Υπάρχουν αντιδράσεις από μεμονωμένα άτομα, και/ή συλλογικότητες; Υποστηρίζουν ή αντιδρούν στην απόφαση; Παραδείγματα μπορεί να αποτελέσουν οι διαμαρτυρίες, οι διαδηλώσεις, επιστολές προς τον εκδότη κάποιας εφημερίδας, αποφάσεις δικαστηρίων, απεργίες, μετανάστευση, απόσυρση επενδύσεων, παραβίαση του νόμου, κ.λπ.

Πρόβλημα:Στο τέλος της ημέρας, επιλύθηκε το αρχικό πρόβλημα; Υπήρξαν ανεπιθύμητες ή απρόβλεπτες επιπτώσεις; Προέκυψε κάποιο καινούργιο πρόβλημα μέσα από τις αντιδράσεις για την απόφαση και την υλοποίηση της; Ο κύκλος της πολιτικής λήγει, αν το πρόβλημα έχει επιλυθεί. Πολύ συχνά, ένας νέος κύκλος ξεκινάει, με ένα νέο επόμενο ή απρόβλεπτο πρόβλημα.

Οι μαθητές θα πρέπει να κατανοήσουν ότι ο κύκλος της πολιτικής δείχνει πού και με ποιον τρόπο μπορούν οι πολίτες να συμμετέχουν στην πολιτική. Μπορούμε να δώσουμε τους δικούς μας ορισμούς σε προβλήματα που χρειάζονται πολιτική προσοχή, και απαιτούν δημόσιους πόρους για την επίλυσή τους. Μπορούμε να συμμετάσχουμε σε μια συζήτηση, να διαμορφώσουμε την άποψή μας για την απόφαση, και να υποστηρίξουμε ή να απορρίψουμε τον τρόπο υλοποίησής της. Έτσι, κάνουμε χρήση των ανθρώπινων και πολιτικών δικαιωμάτων μας. Η δημοκρατία εξαρτάται από ενεργούς δημοκράτες.

7. Βλ. Γενικές πληροφορίες για εκπαιδευτικούς (στο τμήμα Υλικά, αυτής της δραστηριότητας).