Во нашиот модерен свет е широко прифатено дека комуникацијата е клучна за енергична, и добро функционална заедница. Ефикасните канали на комуникација можат да го помогнат и подобрат меѓусебното разбирање, еднаквоста и почитувањето на човечките и демократските вредности.
Во рамките на училишната заедница, директорите на училиштата имаат клучна улога во тој поглед. Затоа, тие треба да бидат свесни за првата таканаречена аксиома од Паул Вацлавик која вели дека “Човекот не може да не комуницира”. Што и да прават директорите, тие околу нив тоа секогаш го толкуваат како порака, без разлика дали таа е артикулирана или не. Дури и ако директорот сака да избегне испраќање на порака, на пример, преку молчење на некој состанок, тоа би било предмет на толкување од страна на другите. Исто така, изразот на лицето, гестовите и говорот на телото ќе бидат разбрани и анализирани како акт на комуникација. Како директор на училиште, вие сте одговорни за институција во која можат да се изучуваат и практикуваат демократски вредности и форми на учество. Начинот на кој комуницирате и пренесувате вербални или невербални пораки прави разлика. Ефикасната комуникација може да го направи учењето полесно, да им помогне на учениците да постигнат некои цели и да ги зголемат можностите за проширено учење. Ја зајакнува врската помеѓу учениците и наставниците и создава целокупно позитивно искуство. Луѓето сакаат да бидат слушнати. Ако еден возрасен покажува интерес за мислењето на учениците, учениците ќе почувствуваат дека нивните мисли и идеи се ценат. Ова ја зголемува нивната самопочит и самодоверба. Самоуверениот ученик е поверојатно дека ќе дискутира на час, а поширокото учество на учениците на часот ќе го подобри учењето и позитивно ќе влијае на интеракцијата во целата група, и училиштето како целина.
Фокусот на овој дел
Лидерството во демократска училишна заедница, исто како и наставата, се состои, во значителна мера, од комуникација. Затоа, начинот на комуникација на директорот е од клучно значење за сите. Однесувањето во комуникацијата на директорот може да ја зголеми или да ја попречи транспарентноста во училишните работи. Транспарентното лидерство е предуслов за способноста на училишната заедница да се идентификува со нивното училиште, да дели одговорност и да учествува во институционалното донесување одлуки.
Овој дел се фокусира на комуникацијата на директорот на училиште во формални контексти, на пр. Кога одржува состанок со вработените или уредување и дистрибуција на училишен билтен до заинтересираните страни во и надвор од училишната заедница. Тој не се однесува на тоа како да се справи со процесот на комуникација како целина, или комуникативното однесување на наставниците, учениците, родителите или други засегнати страни, ниту пак ги опфаќа неформалните секојдневни ситуации на комуникација во училиштето, на пр. во ходникот или за време на паузите – колку и да се тие важни.
Со ограничување на обемот и сложеноста на делот, ние имаме намера да го направиме поедноставен и поефикасен. Во она што следува, ги земаме предвид можностите и алатките што се во ваша близина, а кои ве поддржуваат вас, директорот, за да се задоволат формалните професионални барања на вашата позиција кога комуницирате со училишната заедница и надворешни засегнати страни. Преку вашата артикулација и избор на начини и канали на комуникација, вие може да послужите како пример за вашите ученици и да го подобрите нивното учење и практикување на демократијата во училишната средина.
Компетенции
Целта на овој дел е да ги надградуваме оние компетенции кои ја поддржуваат вашата професионална работа како директор и да помогнат вашето училиште да се трансформира во демократска заедница. Советот на Европа го опиша овие компетенции во Компетенции за демократска култура (2016). Достапно е преземање на неколку европски јазици). Модерната демократија не зависи само од институционална рамка, на пр. закони за одржување избори, туку и подеднакво на вредностите и ставовите што ги споделуваат граѓаните и членовите на заедницата и нивните вештини, на пр. во комуницирањето и интеракцијата меѓу себе, и нивното знаење и разбирање на нивните улоги. Преку вашето комуникативно однесување како директор на училиштето, можете да им дадете можност на учениците во вашето училиште да стекнат компетенции кои се од витално значење за демократијата во вашата земја да може да се развива и напредува.
Ставот на почитување (pp.12, 39 f.)
Моделот на компетенции на Советот на Европа го вклучува ставот на почитување, дефинирајќи го како признавање на “внатрешно достоинство и еднаквост на сите човечки суштества” и нивните специфични начини на однесување, потреби и интереси. Почитувањето е повеќе од толеранција, што во суштина значи да се прифати сè. Почитта и’ овозможува на личноста да одржува критичко растојание, а завршува кога ќе се сретнете со луѓе кои, на пример, поддржуваат насилство, расизам или сексизам и со тоа негираат почит кон другите. Ставот на почитување е од суштинско значење за демократската заедница во училиштето или на националното ниво; тоа ја олеснува отворената и демократската интеракција со другите луѓе и е предуслов за конструктивна комуникација во училиште. Покажувајќи почит кон секој член на училишната заедница, ќе дадете пример за вашите ученици и вработени.
Комуникативни вештини (pp. 14, 48 f.)
Целта на овој дел е да ги практикувате вашите комуникативните вештини. Според зборовите на моделот на компетенции, “Способноста да се комуницира јасно во низа ситуации – ова вклучува изразување на сопствените верувања, мислења, интереси и потреби, објаснување и појаснување на идеи, застапување, промовирање, расправање, размислување, дискусија, дебатирање, убедување и преговарање (…) способноста да се изрази себеси самоуверено и без агресија (…) и да изрази (…) несогласување со друго лице на начин кој ги почитува достоинството и правата на тоа лице”.
Се чини очигледно дека комуникативните вештини не само што ја подобруваат вашата професионална работа како директор на училиште, туку и им овозможуваат на учениците и на вработените да учествуваат во демократска училишна заедница.
Знаење и критичко разбирање на јазикот и комуникацијата (pp.14, 51 f.)
Покрај способноста поефикасно да се комуницира, важно е да се биде свесен зошто и за која цел ние избираме одреден стил, начин или канал. Тогаш можеме да го разбереме “општественото влијание и ефектите врз другите од различните стилови на комуникација “, и како тие можат да ја поттикнат отвореноста, подготвеноста за соработка, и да помогне да се спогодат, наместо да се интензивираат конфликтите
