Потенцијалот на учеството на учениците на проекти

Историја на случај

Во училиште во еден европски град, ученици од 9-то одделение иницираа проект за час по географија. Тие беа незадоволни од состојбата на училишните простории и посакаа да дадат предлози за подобрувања. Наставникот се согласи да им го даде на учениците времето што го бараа. Учениците работеа сами или во мали групи. Тие ја оценија состојбата на училишните згради и надворешното опкружување, потоа ги запишаа своите наоди на постери со нивна анализа, фотографии и архитектонски цртежи. Тие изработија предлози за подобрување и направија постери и тродимензионални модели за да го кажат своето мислење.

Во тоа време, општинската администрација планираше големо реновирање на училиштето и околината околу него. За време на посетата на училиштето, претставниците на канцеларијата за урбанистичко планирање ги забележаа постерите и моделите на учениците кои беа изложени. Тие поканија група ученици да ги презентираат нивните идеи во канцеларијата за планирање. Планерите ги ценеа напорите на учениците за создавање училишна околина што ги задоволува потребите на децата и младите, а градот усвои некои од предлози на учениците. Директорот на училиштето го поддржа овој пристап и членовите на персоналот беа информирани за време на состанокот. Учениците веќе ги положија завршните испити до моментот кога се остварија нивните идеи.

Просториите во училиштето се наоѓаат покрај една мала река, но брегот беше грда глетка поради џбуновите и грмушките што диво пораснаа низ годините. Група ученици предложија да се расчисти брегот на реката и да се обезбеди простор за рекреација со делови за седење за ученици со чист поглед кон реката (види модел погоре). Управата за урбанистичко планирање ја усвои оваа идеја. Фотографијата од десната страна го покажува резултатот неколку години подоцна – просторот е расчистен, а на грубите камени седишта можат да бидат седат мали групи ученици.

Анализа

Учениците го иницираа проектот, ја избраа темата затоа што беше тесно поврзана со нивните интереси и едвај чекаат да ги забележат подобрувањата направени во нивното училиште. Тие си поставија задачи што беа посложени и одземаат многу време од она што обично би го барал наставникот, но во проектите контролирани од учениците, честопати гледаме многу повисоко ниво на посветеност. Нивниот проект се фокусираше на реалните проблеми во училишниот живот, а нивната работа резултираше со активности што можат да се прикажат во јавноста.

Учениците го реализираа својот проект на час по географија, за што беше потребна промена во планирањето на лекциите. Наставникот ја прифати неговата улога. Тој покажа одговорност кон интересите на учениците, им го даде времето што им беше потребно и покажа флексибилност во планирањето на часовите. На тој начин, тој им ги обезбеди на учениците временските ресурси што им беа потребни. Наставникот, како и директорот на училиштето им овозможи на учениците да одат напред со нивниот проект, нудејќи им поддршка, водство, охрабрување и повратна информација.

Проектот на учениците зависеше од согласноста на нивниот наставник и директорот на училиштето за тоа да се случи. Ова го става во фокус елементот на загадувањето. Замислете наставник или директор со различен начин на размислување, тогаш иницијативата за проектот ќе беше одбиена. Позитивниот одговор од канцеларијата за урбанистичко планирање беше понатамошен непредвиден случај. Едноставно кажано, беше чиста среќа што учениците го привлекоа вниманието на урбанистите кои ја потврдија стручноста на младите. Временското усогласување беше добро. Една година порано или подоцна, ученичкиот проект не можеше да го има истото влијание. Сепак, во тогашните околности, учениците можеа да влијаат на развојот на своето училишно опкружување многу посилно отколку во формализираната рамка на учество на учениците (види Прирачник за подготовка 3.1, Дијаграм во Прирачник за работа 3.1.б).

Можеме да сметаме дека проектот и позитивното искуство за учество им овозможија на учениците да стекнат повеќе компетенции за демократска култура (КДК):

• Став: граѓанско размислување, посебна внимателност кон потребите на заедницата (КДК стр. 41)
• Самоефикасност: чувство на доверба за справување со нови предизвици (КДК стр. 42)
• Автономни вештини за учење (КДК стр. 44)
• Вештини за аналитичко и критичко размислување (КДК стр.44)
• Способност за комуницирање и преговарање (КДК стр. 48)

Заклучоци

Ученичките иницијативи се случајни – спонтани и непредвидливи. Наставниците и директорите треба да бидат подготвени соодветно да одговорат за да тече нивната динамика.

Наставниците треба да понудат можност за размислување и евалуација, бидејќи тие се од суштинско значење за одржливо учење засновано на проекти и активно учество. Во спротивно, позитивните емоции и сеќавања може да згаснат, оставајќи мало влијание врз компетенциите за демократска култура.

Директорите на училиштата и наставниците треба да бидат свесни во која мерка учеството на учениците зависи од нивната поддршка. Во нашите секојдневни избори и одлуки, сите сме агенти кои се справуваат со случајности.