Заедничкото одлучување поттикнува одговорност и сопственост

Ниту една група или институција не може да функционира без ред и заедничко почитување на нејзините правила, ниту пак може да биде демократска (види Преиспитување на дисциплината и редот од демократска гледна точка, http://www.living-democracy.com/mk/textbooks/volume-1/part-2/unit-1/chapter-2/lesson-5/). Затоа, одржувањето дисциплина или почитувањето на правилата и редот е клучно прашање во секое училиште. Ако дисциплината се одржува преку демократско раководство во училиштата, учениците можат да научат многу за демократското граѓанство.

Демократско раководство на училиштето го префрла својот фокус од контрола на доверба (види Прирачник за свесност 4.1). Вклучувајќи ги учениците во донесувањето правила за училиштето, демократското раководство во училиштата може да ги охрабри учениците да се идентификуваат со училиштето, наместо да не сакаат да ги почитуваат правилата на училиштето. (Види Демократско управување на училиштата Совет на Европа издание 2007, стр. 60 ff.)

Вклучување на учениците во правењето на училишни правила

Доста често, учениците дискутираат и усвојуваат правила во нивните класни заедници. Учениците преку искуство учат дека правилата се неопходни за решавање на проблемите што се предизвикани од нивното однесување во училницата. Тие исто така учат да ги почитуваат законите и пишаните правила, без оглед дали се согласуваат со нив или не, затоа што тие се донесени со мнозинство гласови. Учествувајќи во креирање правила за нивниот час или училиште, учениците ја разбираат нивната цел и намера и на тој начин се идентификуваат со резултатите. „Учениците се вистински експерти за тоа како треба да изгледаат училишните правила за да бидат реалистични и лесни за следење.“ (Демократско управување на училиштата, стр. 64).

Книгата 2 од изданијата за наставници за ОДГ/ОЧП нуди поглавје за создавање правила на час (види https://www.living-democracy.com/mk/textbooks/volume-2/unit-5/, и насловната слика на прирачникот ја истакнува идејата за училиште како демократска микро заедница која носи свои правила. Интересно е да се напомене дека кога учениците преземаат одговорност за донесување правила на училиште, тие имаат тенденција да предлагаат построги санкции отколку што прават возрасните, на пример во справувањето со честите доцнења или прекинувања во училницата. Тие можат да научат многу за праведноста како основен принцип на правда, што значи дека казната не смее да биде премногу блага или премногу строга, зависно од прекршокот и лекцијата што сакаме да ги научиме ученикот кој е во прашање и заедницата како целина.

Како директор на училиштето, треба да бидете информирани за ваквите иницијативи без да интервенирате сè додека усвоените правила на ниво на клас се во согласност со законодавството на училиштата и училишните правила.