ГЛАВА 3: ЕДНАКВОСТ – Малцинства и мнозинства

Глава 3: Основен концепт- „Еднаквост” (за основно ниво)

Основни информации за наставниците: како да се подигне свеста за малцинствата и мнозинствата во секојдневниот живот на учениците во основно образование

“Сите различни- сите еднакви” е добро позната изрека во Европа. Таа ја рефлектира една од најосновните вредности на ОДГ/ОЧП, која може да биде искажана и на следниот начин: “Со некои луѓе споделувам многу, а со други споделувам многу малку. Иако со некои од нив имам заеднички карактеристики, не делам друго. Со некои карактеристики од мојот карактер припаѓам на мнозинството, а со некои карактеристики на малцинството”. Кога се подигнува свеста за малцинства и мнозинства кај учениците од основно образование, најпрво треба да се објаснат самите термини. Генерално земено, малцинство е група во една земја која се разликува од поголемиот број на граѓани во таа земја по основ на лични или општествени карактеристики. Во поголем дел од случаевите, малцинството живее во демографска група на одреден дел од територијата (во еден регион, на пример), но исто така таа група може да биде распределена по целата територија или во пограничниот појас. Различните карактеристики на малцинствата најчесто се различниот јазик, етничката позадина или религијата, но понекогаш тоа се морални ставови, полов идентитет или пак општествен статус.

Терминот малцинство најчесто се користи кога една група е доминирана од страна на поголема група, но не се асмилира во таа група. Поради тоа, малцинството најлесно опишува етнички или национални малцинства.

Советот на Европа, Обединетите нации и други интернационални организации имаат усвоено закони за правата на малцинствата. Овие права се почитуваат до одредени граници. Советот на Европа има два обврзувачки инструменти: Конвенцијата за Заштита на Националните Малцинства (ETS број 157, усвоен во 1995) и Европски Чартер за Регионални или Малцински јазици (ETS број 148, усвоен во 1992).

Во 1992, Генералното Собрание на Обединетите Нации исто така ја усови и Декларацијата за Правата на Лица кои припаѓаат на национални или етички, религиозни и лингвистички малцинства. Во 1998, Интернационалното движење против сите форми на Дискриминација и Расизам (IMADR) беше основано во Токио за да се сврти вниманието кон проблемите на расизам и дискриминација на малцинствата. IMADR  ги застапува правата на непривилегираните групи.

Во повеќето случаеви, терминот малцинство се користи за да се опише група на луѓе кои се карактеризирани со следните елементи:

• Мала група во споредба со вкупната популација на земјата;
• Имаат недоминантен статус во земјата;
• Поседуваат заеднички карактеристики како етничка група, религија или јазик;
• Чувство на солидарност или идентитет со гледање на себе како на малцинство.

Тешко е да се категоризираат малцинствата. Следните категории најчесто се користат:

• Национални или етнички малцинства: групи на луѓе кои живеат на територија во една земја која е доминирана од друга група на луѓе;
• Лингвистичко малцинство: група на луѓе која зборува на различен јазик од тој на поголемиот број на граѓани во земјата;
• Религиозно малцинство: луѓе со различна религија од поголемиот број на граѓани во земјата, како Протестантите во Ирска, Христијаните во Саудиска Арабија, или Муслиманите во Данска или Германија;
• Полови малцинства;
• Малцинство на постари луѓе;
• Малцинство на помлади луѓе.

Кога се работи на основно ниво со термините малцинство и мнозинство, најважно е да се објаснат овие карактеристики на учениците. Само откако тоа ќе се направи, може да се анализираат статусот и функцијата на малцинството или мнозинството. Концептот на малцинства не е нешто непознато за учениците. Во секојдневнито живот на учениците од основно ниво, тие најчесто искусуваат “припаѓање на” или “неприпаѓање на” малцинство.

Дефиницијата на малцинство во овој контекст се однесува на составот на школската популација. Сериите на часовите кои следат започнуваат со искуствата од секојдневниот живот на учениците и нивните лични искуства со малцинства и мнозинства (лекции 1-3). Во вториот чекор, лекциите се поврзуваат преку малцинства и мнозинства во општеството и распознаваат различни групи (лекција 4). До кое ниво статусот на одделните општествени групи ќе биде анализиран ќе зависи од длабочината на дискусијата, мотивацијата на учениците и целосното академско постигнување на одделението. Не сите малцински групи се непривилегирани. Постојат мали групи во нашите општества кои се многу доминантни поради повеќе причини. Задача на наставникот ќе биде да ја насочува и води дебатата.

Целта на образованието за демократско општество и човекови права е да го поддржи развојот на компетенциите во овие подрачја. Оваа глава го има следниот компетенциски профил:

Глава 3: Еднаквост

Малцинства и мнозинства
Како да се подигне свеста за малцинства и мнозинства во секојдневието на учениците?