KAPITULLI 5: RREGULLAT DHE LIGJI – Baza e të jetuarit së bashku

Kapitulli 5: Koncepti kyç – “Rregullat dhe ligji” (për arsimin fillor)

Informacion për mësuesit: marrëveshje mbi bazën e parimeve demokratike – Rregullat tona të reja shkollore

Në vitet e fundit, ka pasur diskutime në lidhje me çështjen e parimeve demokratike. Çfarë është një demokraci sipas të kuptuarit të sotëm? A ka demokraci të mira dhe të këqija? A është e mjaftueshme një kushtetutë demokratike që një shtet të quhet demokratik? Shumë grupe dhe parti politike e quajnë veten demokratike ose e përfshijnë fjalën “demokraci” në emrat e tyre. Çfarë tregon kjo? Çfarë do të thotë kjo për anëtarët e këtyre grupeve?

Në thelb, është e qartë se demokracia nuk mund të imponohet. Një demokraci ka nevojë për një kuadër ligjor, një kushtetutë dhe marrëveshje të ndryshme, në mënyrë që ajo  të funksionojë. Ajo do të jetë efikase vetëm nëse njerëzit ndiejnë nevojën për të marrë pjesë në shoqërinë e tyre. Pjesëmarrja mund të shfaqet në forma të ndryshme dhe të zhvillohet në fusha të ndryshme; ajo realizohet në mënyra të ndryshme në shtete të ndryshme. Në thelb, demokracia do të thotë që njerëzit bëjnë ligjet me të cilat ata vetë duan të jetojnë. Në mënyrë ideale, kërkohet që, në të tilla procese, të marrin pjesë sa më shumë njerëz që të jetë e mundur. Çfarë duam të rregullohet? Kush duhet t’i bindet këtyre rregullave? Pse kemi nevojë për këtë ose atë rregull? Si merremi ne me problemin e madh të shkeljes së rregullave dhe ligjeve?

Në këtë kapitull, nxënësit jo vetëm që mësojnë në lidhje me një parim të rëndësishëm të demokracisë, por atyre u ofrohet edhe përvoja praktike për të. Përvoja tregon se nxënësit bëhen më të vetëdijshëm dhe më të përgjegjshëm, nëse janë të integruar në procesin e vendimmarrjes. Një grup njerëzish që jetojnë duke kaluar kohën së bashku duhet të hartojnë rregulla të cilat mundësojnë jetën e tyre së bashku. Fëmijët dhe adoleshentët kalojnë më shumë kohë në shkollë se kudo tjetër. Në këtë kapitull bëhet e qartë se shkolla është vendi ku mësohet. Në të, “jetojnë” dhe mësojnë së bashku shumë njerëz me nevoja shumë të ndryshme. Kjo jetesë e përbashkët duhet të rregullohet në një farë mënyre. Konfliktet, të cilat janë krejtësisht të natyrshme, duhet të gjejnë zgjidhje dhe interesat e pakicave të ndryshme duhet të mbrohen.

Demokracia shpesh ngatërrohet me idenë se të gjithë mund të bëjnë atë që dëshirojnë. Një koncept i tillë nuk përputhet me parimin e demokracisë. Demokracia është e bazuar në idenë se rregullat dhe ligjet janë bërë nëpërmjet proceseve të pjesëmarrjes, të cilat janë transparente për të gjithë. Këto rregulla dhe ligje edhe mund të ndryshohen. Këto parime janë objekt i kapitullit në vijim.

Qëllimi i edukimit për qytetari demokratike është që të mbështesë zhvillimin e kompetencave në tri fusha. Ky kapitull ka profilin e mëposhtëm të kompetencës.

KAPITULLI 5: Rregullat dhe ligji

Baza e të jetuarit së bashku
Marrëveshja për bazën e parimeve demokratike – Rregullat tona të reja shkollore