Fleta e punës për nxënësit 5.2: Pyetje themelore që duhet të merren parasysh në projektimin institucional

Living Democracy » Textbooks » Pjesëmarrja në demokraci » Manuali për nxënësit » Fleta e punës për nxënësit 5.2: Pyetje themelore që duhet të merren parasysh në projektimin institucional

Kur hartoni një kuadër rregullash, ju bëni disa zgjedhje bazë. Ju vendosni për modelin e qeverisjes (vendimmarrjes) që preferoni dhe për pronarin e peshqëve që janë kapur. Ju mund të krijoni kombinime të ndryshme me këto forma bazë dhe të arrini në zgjidhje shumë të ndryshme.

Prona \ Qeverisja	Hierarkia (autoritet shtetëror)	Rrjeti bashkëpunëtorëve
Prona private
Prona publike

Seksionet e mëposhtme japin më shumë informacion për opsionet e ndryshme.

1. Zgjedhja e një modeli të qeverisjes

Agjenti kyç	Shteti	Rrjetet lokale
Konceptet kyç	Pushteti dhe autoriteti	Marrëdhëniet personale, komunikim dhe interesat e përbashkëta
Projekto parimet e kornizës	Hierarkia (kokë poshtë)	Partneriteti (në nivelin e syve)
Fuqitë	Paqja dhe Siguria Ligjet e lejojnë qartësisht ose ndalojnë se si sillen njerëzit Ligjet mund të zbatohen në se nuk thyen	Ekspertizë e lartë dhe fleksibilitet në zgjidhjen e problemeve dhe duke i shërbyer interesave të njerëzve Liria për të improvizuar dhe reaguar shpejt
Dobësitë dhe rreziqet	Rreziku i abuzimit me pushtetin Mungesa e fleksibilitetit Stimuj të dobët për iniciativen personale	“Lojtarët e vetos” mund të bllokojë vendimet Rregullat janë të vështira për t’i zbatuar në qoftë se ata thyen
Kompensimi	Demokracia dhe të drejtat e njeriut Sundimi i ligjit Kontrollet dhe balancat në kushtetutë	Sanksione morale Kultura e përgjegjësisë

2. Çështja e pronës: kush është pronari i peshkut të kapur?

Dy opsione themelore dhe disa kritere për të menduar rreth:

	Prona private	Prona publike
Rregullat e pronësisë	Çdo peshkatar zotëron atë që kap Ai mund ta përdorë peshkun e kapur si të dojë	Çdo peshkatar e dorëzon peshkun e kapur në një përfaqësues publik Peshqit shpërndahen tek anëtarët e komunitetit
Stimulues për peshkatarët
Efekti në prodhim total të peshkut
Efekti në rezervat e peshkut

3. Pyetje të tjera për të marrë parasysh kur projektojmë institucionet

A doni të përcaktoni një objektiv që duhet të arrihet?
Kush e ka fuqinë për të marrë vendime?
A doni mjete për të siguruar zbatimin e rregullave?
A ekziston rreziku i abuzimit me pushtetin?
…

Fleta e punës për nxënësit 5.1: Përgatitjet për konferencën për një kuadër rregullash

Fleta e punës për nxënësit 5.3: Krahasimi i rregullave

Shkarko